Khám phá làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao hơn 300 năm tuổi

Mục lục

Làng gỗ Đông Giao là địa điểm du lịch Hải Dương cũ nổi tiếng với các sản phẩm điêu khắc tỉ mỉ (Ảnh: Sưu tầm)

1. Giới thiệu về làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao

Làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích nghệ thuật truyền thống. Làng nghề này thuộc xã Lương Điền, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương (nay là xã Cẩm Giàng, thành phố Hải Phòng).

Theo tương truyền, nghề chạm khắc gỗ ở Đông Giao đã có tuổi đời hơn 300 năm nhưng sau đó bị mai một. Đến năm 1983, làng nghề Đông Giao đã được khôi phục lại. Người thợ Đông Giao nổi tiếng với các sản phẩm đồ thờ cúng như ban thờ, hoành phi, câu đối… vốn rất được ưa chuộng không chỉ ở địa phương mà còn lan tỏa khắp các vùng lân cận. Đôi bàn tay tài hoa của những nghệ nhân nơi đây còn để lại dấu ấn ở nhiều công trình kiến trúc lớn trong cả nước, trong đó có những đóng góp quan trọng cho Kinh thành Huế cổ kính.

Theo ghi chép của làng, vào thời Lê Cảnh Hưng (1740 – 1786), người thợ Đông Giao do cụ Vũ Xuân Ngôn đại diện từng vào Huế xây dựng các công trình cho triều đình. Hiện nay, ở Huế vẫn còn làng Đông Tiến – một cộng đồng người thợ Đông Giao xưa đang lưu giữ nghề chạm khắc gỗ qua nhiều thế hệ. Ghé thăm làng nghề gỗ Đông Giao trong hành trình du lịch Hải Phòng, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng nghệ thuật chạm khắc tinh xảo mà còn cảm nhận sâu sắc niềm tự hào về bản sắc văn hóa cổ truyền.

Làng nghề mộc Đông Giao đã có từ lâu đời và vẫn được gìn giữ, phát triển cho đến ngày nay (Ảnh: Sưu tầm)

Xem thêm: Về thăm làng gốm Chu Đậu: Điểm du lịch làng nghề hấp dẫn

2. Chỉ dẫn đường đi làng nghề Đông Giao Hải Dương cũ

Khoảng cách từ Hà Nội đến làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao Hải Dương cũ khoảng 55km. Xuất phát từ trung tâm thành phố, bạn có thể di chuyển theo hướng ĐCT Hà Nội – Hải Phòng/CT04/QL5B tại Trâu Quỳ từ đường vành đai 1, đường Nguyễn Khoái, Cầu Vĩnh Tuy và đường Cổ Linh.

Đi dọc theo ĐCT Hà Nội – Hải Phòng/CT04/QL5B đến QL38 tại Bãi Sậy. Đi ra từ ĐCT Hà Nội – Hải Phòng/CT04/QL5B, sau đó đi theo đường tránh Bình Giang đến QL38 tại Lương Điền khoảng 11km nữa là đến làng nghề mộc Đông Giao Cẩm Giàng.

Di chuyển từ trung tâm Hà Nội đến làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao mất khoảng hơn 1 giờ (Ảnh: Sưu tầm)

Các sản phẩm được yêu thích nhất

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Khu Trò Chơi sau 17h

200.000 VNĐ250.000 VNĐ

-9%

[VinWonders Vũ Yên] – Combo Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Buffet

560.000 VNĐ620.000 VNĐ

-6%

[VinWonders Vũ Yên] – [04 Người Lớn] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi | Tặng 01 Túi Tote

1.200.000 VNĐ1.280.000 VNĐ

-9%

[VinWonders Vũ Yên] – [02 Người Lớn + 01 Trẻ Em] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi | Tặng 01 Túi Tote

800.000 VNĐ880.000 VNĐ

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước

440.000 VNĐ550.000 VNĐ

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – [02 Người Lớn + 02 Trẻ Em] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước | Tặng 01 Túi Tote

440.000 VNĐ550.000 VNĐ

-40%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Công Viên Nước

150.000 VNĐ250.000 VNĐ

-10%

[VinWonders Vũ Yên] – Combo Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước + Buffet

720.000 VNĐ800.000 VNĐ

-25%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi

300.000 VNĐ400.000 VNĐ

3. Sản phẩm chạm khắc gỗ Đông Giao có gì đặc biệt?

Sản phẩm chạm khắc gỗ của làng nghề Đông Giao là kết tinh tinh hoa văn hóa truyền thống, được truyền tải đầy cảm xúc qua bàn tay tài hoa của những người thợ địa phương. Từ thế hệ này sang thế hệ khác, người thợ Đông Giao không chỉ nổi tiếng bởi sự khéo léo, thông minh mà còn bởi đức tính cần cù, chịu khó. Chính điều đó đã giúp họ liên tục cải tiến mẫu mã, phát triển kỹ thuật và nâng cao tay nghề. Trong bối cảnh kinh tế thị trường, nhiều nghệ nhân đã tích cực ứng dụng công nghệ mới, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại để tạo ra các dòng sản phẩm chạm khắc gỗ đa dạng, đáp ứng cả nhu cầu trong nước lẫn xuất khẩu.

Trước kia, sản phẩm của làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao chủ yếu là đồ gia dụng và đồ thờ như bàn thờ, hoành phi, câu đối… Tuy nhiên ngày nay, các xưởng mộc Đông Giao đã mở rộng sang nhiều mặt hàng mỹ thuật nội thất mang phong cách hiện đại hơn như tủ chùa, bộ sa lông, gạt tàn, tượng decor, linh vật trang trí… Các mặt hàng xuất khẩu còn được đầu tư công phu, trau chuốt kỹ lưỡng về hình thức và độ hoàn thiện để phù hợp với thị hiếu toàn cầu.

Các sản phẩm chạm khắc gỗ của làng nghề đa dạng, phong phú, được sản xuất công phu (Ảnh: Sưu tầm)

Nguồn gỗ để chạm khắc rất phong phú và được lựa chọn kỹ lưỡng tùy theo mục đích sử dụng. Tiêu chí chung là gỗ phải chắc, bền, không cong vênh, không bị mọt, dễ tạo hình và có khả năng giữ bóng tốt sau khi hoàn thiện. Quá trình sản xuất đòi hỏi sự tỉ mỉ cao, từ khâu chọn và xử lý gỗ, tạo bản vẽ, in mẫu, đến chạm khắc từng chi tiết nhỏ.

Các sản phẩm chạm khắc thường được cấu thành từ nhiều bộ phận, liên kết với nhau qua mộng gỗ hoặc chốt đinh tre, đinh đồng, có gia cố keo sơn ta để đảm bảo sự chắc chắn. Một số chi tiết nổi cũng được chạm rời và lắp lại để tiết kiệm nguyên liệu và tăng khả năng thể hiện độ sâu tinh xảo. Chủ đề khắc họa phổ biến trên đồ thờ là bộ tứ linh Long – Lân – Quy – Phượng, tứ quý Tùng – Cúc – Trúc – Mai, hay các điển tích từ Phật giáo. Tất cả đều phải đảm bảo bố cục cân đối, chạm kỹ và sống động, thể hiện đúng tinh thần văn hóa truyền thống Việt.

Khám phá: Làng rối nước Thanh Hải: Điểm du lịch mới không thể bỏ qua

4. Top trải nghiệm thú vị tại làng chạm khắc gỗ Đông Giao

4.1. Tận mắt chứng kiến nghệ nhân chế tác

Đến làng nghề ở Hải Dương cũ – làng gỗ Đông Giao, du khách sẽ có cơ hội tận mắt quan sát nghệ nhân địa phương miệt mài trên từng đường chạm, nét khắc. Tiếng đục, tiếng bào vang đều và bàn tay lão luyện xử lý từng chi tiết nhỏ đã tạo nên không khí lao động truyền thống rất riêng của làng nghề. Việc được trực tiếp xem quá trình tạo hình, chạm trổ – từ khâu phác thảo trên gỗ cho tới lúc hoàn thiện giúp bạn cảm nhận được giá trị nghệ thuật của từng sản phẩm thủ công.

Nghệ nhân làng gỗ Đông Giao đang tỉ mỉ chạm khắc từng đường nét của sản phẩm (Ảnh: Sưu tầm)

4.2. Tìm hiểu về quy trình làm nghề truyền thống

Đến với làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao, du khách sẽ được các nghệ nhân giới thiệu về quy trình sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ. Từ việc lựa chọn loại gỗ phù hợp, phơi khô và xử lý, chạm khắc các họa tiết, lắp ghép các bộ phận, sau đó đánh bóng, sơn phủ hoàn thiện. Mỗi công đoạn đều cần đến sự kiên trì, tỉ mỉ, đồng thời giữ gìn các bí quyết xưa được truyền lại từ nhiều thế hệ. Hiểu rõ các công đoạn này, bạn sẽ càng thêm trân quý mỗi sản phẩm làm ra.

Gỗ sử dụng phải chắc, bền, không cong vênh, không bị mọt và dễ tạo hình, chạm khắc (Ảnh: Sưu tầm)

4.3. Chiêm ngưỡng các tác phẩm tinh xảo

Một trong trải nghiệm khi đến làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao là được chiêm ngưỡng hàng trăm tác phẩm chạm khắc kỳ công. Các sản phẩm đa dạng từ đồ thờ như bàn thờ, hoành phi, câu đối đến nội thất, tượng gỗ, tranh trang trí… Mỗi sản phẩm đều sở hữu đường nét sắc sảo, bố cục hài hòa. Nhiều tác phẩm đạt trình độ nghệ thuật cao, từng được vinh danh tại các kỳ hội chợ, triển lãm văn hóa truyền thống.

Mỗi tác phẩm đều được chế tác tỉ mỉ với những đường nét tinh xảo (Ảnh: Sưu tầm)

4.4. Mua sắm sản phẩm chạm khắc gỗ Đông Giao

Đến làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao, bạn dễ dàng lựa chọn các sản phẩm thủ công vừa ý. Du khách có thể tìm mua tủ, tượng, kệ trang trí hay đồ lưu niệm nhỏ xinh. Sản phẩm vừa làm quà biếu ý nghĩa vừa góp phần bảo tồn tinh hoa thủ công truyền thống. Tuy nhiên, bạn nên hỏi giá trước khi đặt mua, nhất là các sản phẩm đặt làm riêng.

Ngoài việc tham quan, du khách có thể mua các sản phẩm về làm quà (Ảnh: Sưu tầm)

4.5. Ghé thăm đình Đông Giao

Đến với làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao du khách đừng quên ghé thăm đình Đông Giao. Đây là công trình văn hóa tâm linh có quy mô lớn, được xây dựng vào năm Vĩnh Hựu thứ tư (1738), mang đậm dấu ấn kiến trúc cổ truyền của vùng Đồng bằng Bắc Bộ.

Bên trong tòa đại bái – không gian trung tâm của đình, nổi bật là khám thờ cổ kính nằm ở chính giữa. Hai bên khám là đôi tượng Long Mã độc đáo, có kích thước gần bằng ngựa thật, được các nghệ nhân Đông Giao chế tác vào cuối thế kỷ XIX. Từng đường nét chạm khắc trên tác phẩm thể hiện sự tỉ mỉ và tay nghề điêu luyện của người thợ Đông Giao, trở thành biểu tượng nghệ thuật đặc sắc của làng nghề.

Ngoài ra, gần vị trí khám thờ còn lưu giữ hai bức cuốn thư cổ có niên đại từ thế kỷ XIX. Đặc biệt, phía bên trái là bàn thờ cùng pho tượng thờ tổ nghề Vũ Xuân Ngôn – người được các dòng họ trong làng tôn vinh là vị khai sáng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao và chính thức được suy tôn làm tổ nghề vào năm 1992.

Tham khảo: Hải Phòng có gì chơi? 25 điểm du lịch, check in không nên bỏ lỡ

5. Một số lưu ý khi tham quan làng nghề mộc Đông Giao

• Khi vào các xưởng sản xuất, xưởng mộc hoặc không gian làm việc, hãy hỏi ý kiến và nhận sự đồng ý của nghệ nhân trước khi chạm vào sản phẩm, chụp ảnh hoặc quay phim. Tuyệt đối không tự ý thử dụng cụ nghề, tránh làm hỏng sản phẩm hoặc gây thương tích ngoài ý muốn.
• Làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao hiện vẫn đang hoạt động với nhiều máy móc và dụng cụ chuyên dụng. Khi di chuyển trong khu vực này, du khách nên hết sức thận trọng, tránh va chạm vào thiết bị và tuyệt đối không tự ý sử dụng hay sờ vào dụng cụ lao động của nghệ nhân.
• Khi đến làng nghề, bạn nên chọn trang phục gọn gàng, thoải mái và đi giày bệt hoặc giày thể thao để tiện di chuyển giữa các xưởng và đường làng.
• Nếu có trẻ nhỏ đi cùng, cần giám sát sát sao, tuyệt đối không để các bé đến gần khu vực có máy móc đang hoạt động hoặc dụng cụ sắc nhọn.
• Hãy có ý thức giữ vệ sinh chung và không xả rác bừa bãi, đặc biệt ở khu trưng bày sản phẩm và các không gian công cộng.
• Nếu muốn mua hàng thủ công mỹ nghệ, nên hỏi kỹ về xuất xứ và trao đổi giá cả minh bạch với người bán trước khi quyết định mua hàng để tránh hiểu lầm không mong muốn.

Khi tham quan xưởng sản xuất, bạn cần lưu ý cẩn thận, không tự ý thử làm sản phẩm nếu chưa được các nghệ nhân cho phép (Ảnh: Sưu tầm)

Làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao là niềm tự hào của vùng quê Hải Dương cũ, nổi bật với bề dày truyền thống hơn 300 năm và sự khéo léo, sáng tạo của bao thế hệ nghệ nhân. Những sản phẩm tinh xảo từ làng nghề  không chỉ góp mặt trong các công trình lớn khắp cả nước mà còn mang đậm giá trị văn hóa – nghệ thuật đặc sắc. Ghé thăm làng nghề chạm khắc gỗ Đông Giao, bạn sẽ cảm nhận rõ nhịp sống truyền thống vẫn hòa cùng hơi thở hiện đại, góp phần giữ gìn và lan tỏa tinh hoa Việt qua từng sản phẩm độc đáo.

Sau khi tham quan làng nghề gỗ Đông Giao, du khách có thể tiếp tục hành trình khám phá tại VinWonders Vũ Yên – điểm đến giải trí đỉnh cao tại Hải Phòng. Đây là tổ hợp vui chơi giải trí “tất cả trong một” hiện đại bậc nhất miền Bắc, mang lại trải nghiệm tuyệt vời cho mọi lứa tuổi.

Vui chơi sảng khoái bất tận tại công viên nước Quốc đảo Aloha

VinWonders Vũ Yên nổi bật với vườn thú quy mô lớn bậc nhất khu vực, quy tụ gần 2.000 cá thể động vật, đại diện cho hơn 67 loài. Đặc biệt, tại đây còn có công viên nước Quốc đảo Aloha với 10 tổ hợp trò chơi cùng các đường trượt nước hiện đại mang đến cảm giác sảng khoái bất tận trong ngày hè.

Chưa hết, VinWonders Vũ Yên còn có gần 80 trò chơi trong nhà và ngoài trời để du khách tha hồ giải trí. Cùng với đó là không gian mua sắm sầm uất, ẩm thực đa dạng, giúp du khách vừa vui chơi vừa tận hưởng những phút giây thư giãn, thưởng thức đặc sản vùng miền và ẩm thực Á – Âu.

Trải nghiệm các trò chơi trong nhà thú vị tại VinWonders Vũ Yên

Đặt vé VinWonders Vũ Yên ngay