Vén bức màn bí ẩn về nền văn minh Maya độc đáo và rực rỡ của nhân loại

Nhắc đến nền văn minh Maya, người ta thường nhớ đến những công trình kim tự tháp đồ sộ và nguy nga. Tuy nhiên đế chế Maya cổ đại còn để lại nhiều di sản và thành tựu vĩ đại hơn thế. Bài viết này sẽ giúp bạn có thêm thông tin về nền văn minh rực rỡ này.

1. Tìm hiểu về nền văn minh Maya rực rỡ và đầy bí ẩn

Đầu tiên, hãy cùng VinWonders tìm hiểu qua về nền văn minh này nhé.

• Nền văn minh Maya là gì?

Đây là một nền văn minh vĩ đại của người Maya. Nền văn minh Maya nổi bật với hệ chữ tượng hình ký âm, một hệ chữ viết tinh vi nhất ở Châu Mỹ thời tiền Columbus. Không chỉ có vậy, người Maya thời kỳ này còn đạt được những thành tựu xuất sắc trong nghệ thuật, kiến ​​trúc, toán học, lịch đếm và chiêm tinh.

• Nền văn minh Maya ở đâu?

Nhiều người thắc mắc nền văn minh Maya ở nước nào thì nó được hình thành và phát triển trong khu vực rộng lớn của Vùng Maya.

Vùng Maya là vùng gồm miền Đông Nam Mexico, toàn bộ đất nước Guatemala và Belize, miền Tây Honduras và El Salvador ngày nay. Khu vực này bao gồm các vùng trũng phía Bắc tạo thành Bán đảo Yucatán cùng với vùng cao nguyên Sierra Madre trải dài từ bang Chiapas thuộc Mexico đi qua miền Nam Guatemala tới El Salvador, và cả vùng trũng phía Nam của đồng bằng ven Thái Bình Dương.

Thời nay, danh từ “Maya” là một tên gọi tập thể được sử dụng để chỉ chung các sắc tộc bản địa có nhiều nét văn hóa chung. Tuy nhiên, đây không phải là danh xưng chính thức của họ, vì các sắc tộc này chưa từng thống nhất về mặt chính trị hay lãnh thổ.

>>> Khám phá: Thành tựu văn minh Hy Lạp La Mã cổ đại

2. Khám phá lịch sử nền văn minh cổ Maya

Vào năm 1935, một phiến đá điêu khắc đã được các nhà khảo cổ học phát hiện ra. Phiến đá này mô tả một nhân vật giống con người đang cưỡi một chiếc xe máy. Đặc biệt, phương tiện này lại có hình thù giống một chiếc tên lửa với phần phía đuôi phun ra những luồng lửa. Các nhà khoa học đã đưa ra kết luận rằng đây là hình ảnh của một phi hành gia đang điều khiển một phương tiện bay của người Maya.

Dựa vào các di vật Maya đa dạng và phong phú đã tìm được, người ta phần nào có thể đưa ra giải thích rằng nền văn minh Maya từ đâu mà được hình thành và thời gian các quốc gia cổ đại của người Maya đã được thành lập là vào khoảng thế kỷ thứ I.

Hiện nay, vẫn còn những bí ẩn atlantis và nền văn minh Maya chưa được giải đáp. Một ví dụ điển hình, dù có nguồn nước tự nhiên xung quanh, họ vẫn xây dựng những hồ chứa nước khổng lồ bên trong các thành phố. Tuy nhiên, khoảng từ năm 600 trước Công nguyên trở đi, dường như họ không để lại thêm bất kỳ công trình nào khác. Không những thế, họ đột nhiên rời bỏ những thành phố rực rỡ cùng những di sản văn hóa quý giá. Kết quả là một nền văn minh vĩ đại dần suy tàn.

3. Lý do dẫn đến sự sụp đổ của nền văn minh Maya

Phần lớn các quốc gia của người Maya cổ đại đã bị diệt vong vào khoảng giữa thế kỷ thứ IX và X. Tuy nhiên, có một quốc gia thành thị trên bán đảo Yucatán, thuộc Mexico, vẫn còn tiếp tục tồn tại. Quốc gia này sau đó đã bị thực dân Tây Ban Nha xâm lược vào thế kỷ XV.

Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ của nền văn minh Maya, đó là vấn đề về môi trường và chính trị.

• Vấn đề về chính trị

Theo giáo sư nhân chủng học và nghiên cứu thời trung cổ Lisa Lucero từ Đại học Illinois ở Urbana – Champaign (Hoa Kỳ), sự suy tàn của nền văn minh vĩ đại này là do hệ thống chính trị của người Maya sụp đổ.

Khác với La Mã cổ đại, người Maya cổ đại không có người lãnh đạo tối cao và không có một quốc gia thống nhất. Nền văn minh Maya cổ đại bao gồm nhiều bang nhỏ, trong đó mỗi bang có một thành phố trung tâm và mỗi thành phố đều có một nhà lãnh đạo riêng.

• Vấn đề về môi trường

Các nhà lãnh đạo Maya dựa vào các hồ chứa nước để cai trị nhân dân. Trong khi đó một số khu vực của Maya đã xảy ra các đợt hạn hán kéo dài nhiều năm. Trời không mưa dẫn đến giảm mực nước, ảnh hưởng nặng đến mùa màng và việc giao thương hàng hóa bằng đường thủy. Vì thế quyền lực của người cai trị cũng suy giảm.

Bên cạnh đó, sự liên kết quyền lực giữa những người cai trị và các đấng siêu nhiên cũng gây ra nhiều vấn đề chính trị. Người dân mất lòng tin khi phải gánh chịu những hậu quả của hạn hán. Họ còn mất niềm tin khi người lãnh đạo của họ bị ràng buộc chặt chẽ với các vị thần. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo còn lãng phí nhiều tài nguyên đổ vào các cuộc tranh chấp.

>>> Tìm hiểu thêm: Người Viking

4. 10 công trình kiến trúc tuyệt tác của người Maya

Mặc dù nền văn minh Maya suy tàn đã hàng ngàn năm, nhưng những đền thờ, kim tự tháp Maya đồ sộ vẫn còn tồn tại đến ngày nay là bằng chứng rõ nét cho sự hưng thịnh và huy hoàng của một nền văn minh cổ đại.

4.1. Đền thờ cổ nhất của người Maya – El Castillo

Đền thờ El Castillo là một trong những điểm đến thu hút khách du lịch hàng đầu tại Chichen Itza (Mexico). Trong tiếng Tây Ban Nha, El Castillo có nghĩa là “lâu đài” và nó là đền thờ của Kukulcan, thần Feathered Serpent, vị thần tối cao của người Maya cổ đại. Hình dạng của ngôi đền này giống như một kim tự tháp đá. Đây được công nhận là một trong những ngôi đền cổ nhất của người Maya.

4.2. Đền Rosalila

Nằm ở thành phố Copan (Honduras), đền Rosalila được xem là một trong những kiến trúc cổ được bảo tồn tốt nhất của người Maya. Không giống với nhiều công trình khác, người Maya cổ đại không phá bỏ đền Rosalila. Chính vì vậy, cho đến hiện tại diện mạo của ngôi đền vẫn được giữ gìn cẩn thận, ngay cả màu sắc cũng giữ được nguyên bản.

4.3. Đền thờ tranh tường Bonampak

Đền thờ tranh tường Bonampak là một tòa nhà dài và hẹp, với ba phòng nằm trên một kim tự tháp. Cả ba phòng đều được trang trí bằng những bức tranh tường tuyệt đẹp, kể lại những câu chuyện về các vị vua và hoàng hậu, cũng như những vũ điệu dân gian và cả những cuộc chiến tranh của người Maya. Những bức vẽ như tái hiện lên cả một lịch sử nền văn minh Maya hào hùng.

4.4. Di sản thế giới – đền thờ Calakmul

Calakmul, thuộc Mexico ngày nay, là một trung tâm quan trọng của người Maya cổ đại. Ở đây có ngôi đền Grand xinh đẹp với bốn ngôi mộ bên trong kim tự tháp. Khi triều đại Kaan cai trị Calakmul, đây được coi là một trung tâm lớn. Tuy nhiên, sau cuộc tấn công của vương quốc Tikal dẫn đến cái chết của vua Jaguar Paw, Calakmul dần mất đi quyền lực của mình. Hiện tại, Calakmul đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới.

4.5. Khu di tích El Mirador

El Mirador nằm trong khu rừng rậm ở Guatemala, là một trong những khu di tích lớn nhất của nền văn minh Maya cổ đại. Khu di tích El Mirador có những ngôi đền kim tự tháp Maya cao nhất, bao gồm El Tigre, La Danta và Los Monos. Không chỉ có sức hút lớn đối với du khách, địa điểm này còn ví như thiên đường của các nhà sử học và nhà khảo cổ học.

4.6. Đền thờ có chữ khắc ở Palenque

Đền thờ Palenque là ngôi đền có chữ khắc tinh xảo ở Palenque, Mexico. Tại đây, du khách có thể khám phá một trong những văn bản bằng chữ tượng hình dài nhất trên thế giới kể về 200 năm lịch sử của người Maya.

4.7. Đền Coba

Đây được mệnh danh là nơi khó chinh phục nhất trong tất cả các kim tự tháp Maya với đá trơn, độ dốc cao, khoảng trống lớn và chiều cao lên tới 42m. Nhưng khi chinh phục được đỉnh kim tự tháp, du khách sẽ được tận hưởng một không gian choáng ngợp của toàn bộ tàn tích Coba và khu vực xung quanh.

4.8. Đền thờ Tikal

Tikal là thành phố lớn nhất của người Maya, ngày nay thuộc khu vực Guatemala. Bên trong đền thờ Tikal là mộ của vị vua Jasaw Chan K’awiilIis cùng với rất nhiều tác phẩm nghệ thuật vô giá.

4.9. Kim tự tháp của Magician

Kim tự tháp của Magician, còn được biết đến với tên gọi El Adivino, là một trong những ngọn kim tự tháp nổi tiếng nhất tại Mexico. Công trình này nằm ở trung tâm của Uxmal, tại bán đảo Yucatan. El Adivino là một trong những công trình tiên tiến nhất của nền văn minh Maya, và có sự ảnh hưởng đáng kể đến kiến trúc của các ngôi đền khác tại Uxmal.

4.10. Đền thờ thần Mặt Trời ở El Zotz

Gần ngọn kim tự tháp El Diablo, ở El Zotz, các nhà khảo cổ đã phát hiện ngôi đền thờ thần Mặt Trời của người Maya cổ đại. Ngôi đền này có niên đại khoảng 1.600 năm. Công trình nằm trong khu rừng nguyên sinh, chứa đựng nhiều tác phẩm nghệ thuật cổ cùng mặt nạ của các vị thần.

5. Xuyên không về với nền văn minh Maya ngay tại Việt Nam

Nếu bạn là một người có sở thích khám phá bí ẩn nền văn minh Maya thì “Thế giới phiêu lưu” tại VinWonders Phú Quốc chắc chắn sẽ thỏa mãn niềm đam mê của bạn khi đến du lịch Phú Quốc. Nơi này được biết đến là công viên chủ đề lớn nhất Việt Nam, hàng đầu châu Á với nhiều hoạt động vui chơi giải trí đặc sắc.

Đến đây, bạn sẽ được dấn thân vào cuộc phiêu lưu về thời cổ đại với nền văn minh Maya độc đáo. Đường trượt trong nhà tối lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam sẽ đưa bạn xuyên không về thế giới đầy bí ẩn của người Maya cổ đại.

Ngoài ra, bạn cũng có thể đắm mình vào khúc ca hào hùng, ăn mừng chiến thắng của những chiến binh đại bàng dũng mãnh trong minishow “Khúc chiến ca của người Maya”.

• Tên minishow: Khúc chiến ca của người Maya
• Hàng ngày: 11:00 – 11:05 | 17:00 – 17:05
• Địa điểm: phân khu Thế giới phiêu lưu

Tại Thế giới phiêu lưu, du khách còn có có hội tận mắt chiêm ngưỡng và khám phá vùng đất Hy Lạp cổ đại, chinh phục “Cơn thịnh nộ của Zeus” – tàu lượn nhanh nhất thế giới với vận tốc lên đến 110km/h. Hoặc bạn cũng có thể dấn thân vào rừng già Nam Mỹ cùng trải nghiệm vượt thác cao 30m, khám phá những bí mật của núi lửa kinh hoàng.

Bên cạnh Thế giới phiêu lưu, bạn cũng có thể tham gia các hoạt động thú vị khác tại VinWonders Phú Quốc. Rất nhiều những trò chơi và trải nghiệm kỳ thú tại Khu làng bí mật, Thế giới diệu kỳ, Đại lộ châu Âu, Cung điện Hải Vương hay Thế giới lốc xoáy đang chờ đợi bạn khám phá.

>>> Booking vé vui chơi VinWonders Phú Quốc ngay để không bỏ lỡ những trải nghiệm thú vị

Nền văn minh Maya là một di sản văn hóa vĩ đại và đáng ngưỡng mộ, đánh dấu sự thành công và phát triển vượt bậc trong lịch sử nhân loại. Với những gì đã để lại, đây là một sự minh chứng cho khả năng sáng tạo và tầm ảnh hưởng vô cùng sâu sắc của con người.

>>> Đừng quên booking vé vui chơi VinWonders Phú Quốc để nhận thêm nhiều ưu đãi đặc quyền cho chuyến hành trình thêm đáng nhớ