Chùa Nhẫm Dương: Di sản văn hóa – lịch sử – khảo cổ quý giá

Mục lục

Hình ảnh chùa Nhẫm Dương Hải Dương cũ hiện lên với nét đẹp cổ kính (Ảnh: Sưu tầm)

1. Giới thiệu về chùa Nhẫm Dương

1.1. Chùa Nhẫm Dương ở đâu?

Chùa Nhẫm Dương (hay Thánh Quang tự) tọa lạc tại phường Duy Tân, TX. Kinh Môn, tỉnh Hải Dương (nay là phường Nhị Chiểu, TP. Hải Phòng). Đây là điểm đến không thể bỏ qua khi du lịch Hải Phòng, nổi bật với giá trị văn hóa – lịch sử lâu đời. Chùa gắn liền với Thánh Tổ Đạo Nam Thông Giác Thủy Nguyệt – Đệ nhất tổ Thiền phái Tào Động Việt Nam thế kỷ 17–18, đồng thời là chứng tích lịch sử qua nhiều thời kỳ kháng chiến.

Chùa Nhẫm Dương Kinh Môn Hải Dương cũ nổi bật với không gian xanh mát (Ảnh: Sưu tầm)

1.2. Lịch sử hình thành

Chùa Nhẫm Dương Hải Phòng (Hải Dương cũ) được khởi dựng từ thời Trần (thế kỷ 13), sau đó được trùng tu vào các thời hậu Lê và Nguyễn. Trong kháng chiến chống Pháp và Mỹ, chùa từng là căn cứ cách mạng, cất giấu vũ khí, lương thực. Khi bị địch phát hiện, chùa buộc phải tiêu thổ. Sau năm 1954, chùa được phục dựng bằng vật liệu đơn sơ. Đến năm 1996, do xuống cấp nghiêm trọng, ni sư Thích Diệu Mơ đã kêu gọi phật tử xây dựng lại chùa Nhẫm Dương trên nền đất cũ.

1.3. Ý nghĩa và giá trị

Chùa Nhẫm Dương Kinh Môn Hải Dương (nay là Hải Phòng) là di tích mang giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh sâu sắc, gắn liền với dòng chảy phát triển của Phật giáo Việt Nam. Không chỉ là ngôi chùa cổ kính, nơi đây còn là một di sản khảo cổ quan trọng. Chùa được công nhận là di tích quốc gia năm 2003 và di tích quốc gia đặc biệt năm 2016. Đặc biệt, năm 2025, chùa là một phần trong quần thể được UNESCO công nhận Di sản văn hóa thế giới.

Chùa Nhẫm Dương mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa sâu sắc (Ảnh: Sưu tầm)

Xem thêm: Chùa Thanh Mai – điểm du lịch tâm linh nổi tiếng Hải Phòng

2. Chỉ dẫn đường đi chùa Nhẫm Dương Hải Dương cũ

Từ trung tâm TP Hà Nội (khu vực hồ Hoàn Kiếm) đến chùa Nhẫm Dương Hải Dương cũ có quãng đường khoảng 100km, thời gian di chuyển khoảng 2 giờ đồng hồ. Nếu bạn di chuyển bằng ô tô cá nhân, có thể tham khảo lộ trình đường đi sau:
Từ hồ Hoàn Kiếm, bạn đi theo phố Trần Quang Khải → Cầu Vĩnh Tuy → đường Cổ Linh → nhập vào cao tốc Hà Nội – Hải Phòng (CT04). Tiếp tục chạy thẳng trên cao tốc khoảng 60km, đến đoạn thị trấn Gia Lộc cũ thì rẽ phải theo hướng ĐT39B → đi tiếp đường Thanh Niên → nhập vào QL37 → rẽ vào QL17B/ĐT388. Từ đây, bạn chạy thêm khoảng 15km sẽ đến chùa Nhẫm Dương.

Du khách có thể đi ô tô hoặc xe máy đến chùa một cách thuận tiện (Ảnh: Sưu tầm)

Các sản phẩm được yêu thích nhất

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Khu Trò Chơi sau 17h

200.000 VNĐ250.000 VNĐ

-9%

[VinWonders Vũ Yên] – Combo Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Buffet

560.000 VNĐ620.000 VNĐ

-6%

[VinWonders Vũ Yên] – [04 Người Lớn] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi | Tặng 01 Túi Tote

1.200.000 VNĐ1.280.000 VNĐ

-9%

[VinWonders Vũ Yên] – [02 Người Lớn + 01 Trẻ Em] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi | Tặng 01 Túi Tote

800.000 VNĐ880.000 VNĐ

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước

440.000 VNĐ550.000 VNĐ

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – [02 Người Lớn + 02 Trẻ Em] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước | Tặng 01 Túi Tote

440.000 VNĐ550.000 VNĐ

-40%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Công Viên Nước

150.000 VNĐ250.000 VNĐ

-10%

[VinWonders Vũ Yên] – Combo Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước + Buffet

720.000 VNĐ800.000 VNĐ

-25%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi

300.000 VNĐ400.000 VNĐ

3. Chùa Nhẫm Dương có gì đặc biệt?

Chùa Nhẫm Dương Hải Dương cũ không chỉ nổi bật bởi kiến trúc cổ kính mà còn ẩn chứa nhiều giá trị văn hóa – tâm linh sâu sắc. Đây là điểm đến lý tưởng cho du khách muốn tìm hiểu về lịch sử Phật giáo Việt Nam.

Toàn cảnh sơ đồ tham quan chùa Nhẫm Dương (Ảnh: Sưu tầm)

3.1. Kiến trúc Việt truyền thống

Chùa Nhẫm Dương Hải Phòng (trước đây là Hải Dương) mang đậm phong cách kiến trúc chùa Việt truyền thống, kết hợp hài hòa với một số yếu tố hiện đại trong quá trình trùng tu và phục dựng. Toàn bộ ngôi chùa được thiết kế theo hình chữ “Công”, trong đó nhà Tổ và nhà Khách bố trí theo hình chữ “Nhị”, tạo nên một tổng thể cân đối, trang nghiêm.

Chùa được thiết kế theo hình chữ “Công” độc đáo (Ảnh: Sưu tầm)

Khu chính điện bao gồm Tiền đường xây theo kiểu ba gian hai chái, tám mái đao cong và tường hồi bít đốc. Tiền đường nối liền với Thượng điện qua một nhà ống muống, tiếp tục giữ nguyên bố cục chữ Công cổ điển. Thượng điện đặc biệt nổi bật với thiết kế giả ba tầng, mười hai mái đao cong vút mềm mại, gợi cảm giác thanh thoát nhưng vẫn uy nghiêm, tĩnh mịch.

Tham quan khu chính điện của chùa (Ảnh: Sưu tầm)

Các hạng mục kiến trúc được xây dựng và trùng tu từ cuối thế kỷ 20 đã góp phần gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống. Ngôi Tam bảo được khởi công năm 1997, khánh thành năm 2002, có 10 gian, xây bằng bê tông cốt thép kết hợp mái gỗ truyền thống. Nhà Tổ hoàn thành năm 2011 gồm 18 gian, hệ thống cột bê tông và kết cấu mái gỗ chắc chắn, thể hiện vẻ đẹp bền vững, lâu dài theo thời gian.

Chiêm ngưỡng nhà Tổ cổ kính tại chùa (Ảnh: Sưu tầm)

3.2. Hệ thống tượng Phật phong phú

Hệ thống tượng Phật tại chùa Nhẫm Dương được bài trí khoa học, thể hiện rõ chiều sâu triết lý Phật giáo. Tại Thượng điện, tượng Tam Thế đặt ở vị trí cao nhất, tượng trưng cho ba thời: Quá khứ, Hiện tại và Vị lai. Phía dưới là bộ Tây Phương Tam Thánh, gồm Phật A Di Đà ở giữa, hai bên là Quán Thế Âm và Đại Thế Chí.

Chùa có hệ thống tượng Phật phong phú (Ảnh: Sưu tầm)

Tầng dưới là tượng Thích Ca Niêm Hoa – biểu trưng cho sự khai ngộ, tiếp đến là tượng Quán Âm Chuẩn Đề và tòa Cửu Long, tái hiện các tích Phật quan trọng trong truyền thống tu học.

Ngoài ra, Tiền đường thờ tượng Đức Ông và Thánh Tăng, còn nhà Tổ là nơi đặt tượng Bồ Đề Đạt Ma và các vị Tổ từng trụ trì. Hệ thống tượng không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là những tác phẩm điêu khắc tinh xảo, làm nổi bật giá trị văn hóa của chùa Nhẫm Dương Hải Phòng.

Du khách đến chiêm bái và chiêm ngưỡng tượng Phật tại chùa (Ảnh: Sưu tầm)

3.3. Các hang động độc đáo

Một điểm đặc biệt thu hút du khách khi đến chùa Nhẫm Dương chính là hệ thống gần 30 hang động lớn nhỏ bao quanh, vừa mang vẻ đẹp huyền bí vừa chứa đựng giá trị khảo cổ quý giá. Trong đó, đáng chú ý nhất là:

• Hang Thánh Hóa: Nằm sau chùa, là nơi sư Tổ Thủy Nguyệt viên tịch. Đây là di tích khảo cổ quan trọng, nơi phát hiện nhiều di cốt hóa thạch, tượng Phật bằng đá và hiện vật từ thời đồ đá đến nhà Nguyễn.
• Hang Tối: Nằm ở sườn núi phía Tây Bắc, là nơi tìm thấy nhiều hiện vật thuộc văn hóa Đông Sơn, văn hóa Hán và tiền cổ từ thời Hán đến Nguyễn.

Cổng vào hang Thánh Hóa của chùa (Ảnh: Sưu tầm)

3.4. Nhiều hiện vật quý

Chùa Nhẫm Dương là nơi phát hiện nhiều hiện vật quý hiếm như răng hóa thạch, đồ gốm, công cụ sản xuất cổ và đặc biệt là bộ sưu tập 728 đồng tiền cổ thuộc 120 loại khác nhau đến từ Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản và Lào. Những hiện vật này không chỉ có giá trị khảo cổ mà còn phản ánh vai trò giao lưu văn hóa – tín ngưỡng của chùa trong lịch sử khu vực Kinh Môn.

Chùa hiện nay còn lưu giữ rất nhiều hiện vật quý (Ảnh: Sưu tầm)

3.5. Ghi dấu ấn của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ

Chùa Nhẫm Dương Kinh Môn Hải Dương cũ là địa điểm ghi dấu ấn rõ nét trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Giai đoạn 1945 – 1954, nơi đây từng là căn cứ hoạt động của nhiều cơ quan, đơn vị bộ đội và các cán bộ cách mạng như Hoàng Quốc Việt, Lê Thanh Nghị. Trong kháng chiến chống Mỹ (1965 – 1973), chùa và hệ thống hang động trở thành nơi sơ tán, điều trị thương binh của Viện Quân Y 7 – Quân khu 3.

Các hang động tại chùa là điểm ghi dấu ấn trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ (Ảnh: Sưu tầm)

3.6. Gắn với Thiền phái Tào Động

Chùa Nhẫm Dương gắn liền với Thiền phái Tào Động – dòng thiền được truyền vào Việt Nam từ thế kỷ 17. Đây là nơi trụ trì của Thánh Tổ Đạo Nam Thông Giác Thủy Nguyệt (1637–1704), người khai sáng chốn tổ Tào Động Việt Nam. Hiện chùa vẫn lưu giữ tháp đá 5 tầng đặt xá lị và tượng đá xanh thế kỷ 18, cùng nhiều dấu tích cổ phản ánh vai trò đặc biệt trong lịch sử Phật giáo Việt Nam.

Gợi ý: Giải đáp Hải Phòng có gì chơi với 25 điểm đến nổi tiếng

4. Lễ hội chùa Nhẫm Dương

Lễ hội chùa Nhẫm Dương diễn ra từ mùng 5 đến mùng 7 tháng 3 Âm lịch, thu hút đông đảo Phật tử và du khách. Ngày mùng 5 làm lễ Nhập tịch gồm lễ Phật, cúng Tổ và nghi thức Mộc dục (tắm tượng Thánh tổ). Ngày mùng 6 là lễ chính với lễ rước Thánh tổ quanh làng và cúng Phật trang nghiêm. Mùng 7 kết thúc lễ hội bằng nghi lễ bố thí cháo hoa, bỏng – thể hiện tinh thần từ bi của Phật giáo.

Lễ hội chùa Nhẫm Dương hàng năm diễn ra với rất nhiều hoạt động (Ảnh: Sưu tầm)

5. Một số lưu ý khi tham quan chùa Nhẫm Dương

Là một địa điểm du lịch Hải Dương giàu giá trị văn hóa – tâm linh, chùa Nhẫm Dương đón nhiều du khách mỗi năm. Để chuyến đi trọn vẹn và ý nghĩa, bạn nên lưu ý một số điểm sau:

• Ăn mặc lịch sự, kín đáo (quần/váy dài quá gối, áo có tay) khi vào khu vực thờ cúng để thể hiện sự tôn trọng không gian linh thiêng.
• Di chuyển trong khu vực có nhiều bậc đá và hang động nên chọn giày thể thao hoặc giày đế mềm để dễ đi lại, tránh trơn trượt.
• Giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác và không chạm tay vào vách đá, thạch nhũ trong hang để bảo tồn cảnh quan tự nhiên và di tích.
• Chuẩn bị thể lực tốt, vì hành trình khám phá có đoạn leo núi và đi bộ xuyên hang.
• Có thể kết hợp tham quan các điểm gần chùa như động Kính Chủ (cách khoảng 12,1km) và đền Cao An Phụ (cách khoảng 13km) để hành trình du lịch trọn vẹn hơn.

Du khách cần lưu lại một số lưu ý để chuyến tham quan chùa trọn vẹn hơn (Ảnh: Sưu tầm)

Chùa Nhẫm Dương Hải Dương cũ (nay là Hải Phòng) không chỉ là điểm đến tâm linh linh thiêng mà còn là di tích lịch sử, văn hóa giàu giá trị. Với kiến trúc truyền thống, hệ thống tượng Phật phong phú, hang động kỳ thú và dấu ấn kháng chiến, chùa mang đến trải nghiệm sâu sắc cho mọi du khách. Nếu có dịp về vùng đất Kinh Môn xưa, đừng quên ghé thăm chùa Nhẫm Dương để lắng nghe hơi thở của lịch sử và Phật pháp.

Sau khi tham quan chùa Nhẫm Dương, du khách có thể tiếp tục hành trình với điểm đến hấp dẫn là VinWonders Vũ Yên – tổ hợp giải trí hiện đại đang “gây sốt” tại thành phố cảng. VinWonders Vũ Yên được chia thành nhiều phân khu như Vùng đất chiến binh, Thế giới thần tiên… đáp ứng nhu cầu khám phá – giải trí đa dạng cho mọi du khách.

Vô vàn các đường trượt nước thú vị ở VinWonders Vũ Yên

Dừng chân tại VinWonders Vũ Yên, bạn sẽ được:

• Tham quan Vương quốc muông thú – ngôi nhà của hàng ngàn cá thể động vật
• Chinh phục những trò chơi cảm giác mạnh như Thử thách chiến binh, Quái thú trỗi dậy…
• Vui chơi không giới hạn tại Quốc đảo Aloha với các đường trượt nước và các trò chơi nước hấp dẫn.

Đến VinWonders Vũ Yên các bé sẽ được vui chơi thỏa thích ở các máy chơi game

Đặt vé VinWonders Vũ Yên ngay