Chùa Vĩnh Nghiêm Sài Gòn – cổ tự linh thiêng giữa lòng phố thị

Mục lục

Được xây dựng từ thập niên 1960, chùa Vĩnh Nghiêm là chốn thiền môn, điểm tựa tinh thần của tín đồ Phật tử miền Nam. Ngày nay, ngôi chùa với kiến trúc Phật giáo tiêu biểu đã trở thành dấu ấn đặc biệt giữa lòng thành phố phồn hoa. Đây cũng là điểm đến hấp dẫn, để lại nhiều ấn tượng khó quên cho hành trình du lịch Sài Gòn.

1. Giới thiệu về chùa Vĩnh Nghiêm

1.1. Chùa Vĩnh Nghiêm ở đâu? Hướng dẫn cách di chuyển

• Địa chỉ: 339 đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (gần cầu Công Lý), P. 7, Q. 3, TP. HCM

Chùa Vĩnh Nghiêm là ngôi chùa ở Sài Gòn nổi tiếng, tọa lạc tại Quận 3, cách chợ Bến Thành khoảng 3 km. Để đến viếng chùa, bạn có nhiều sự lựa chọn về phương tiện di chuyển, tùy thuộc vào nơi khởi hành và sở thích cá nhân:

• Từ miền Bắc, miền Trung: Bạn đi máy bay đến sân bay Tân Sơn Nhất, cách chùa Vĩnh Nghiêm khoảng 4,5 km. Sau đó, bạn có thể chọn đi taxi hoặc xe buýt số 109 để đến chùa.
• Từ miền Tây hoặc khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ: Du khách dễ dàng đến Sài Gòn bằng xe khách, xe giường nằm. Nếu trạm dừng cách xa chùa, bạn sẽ tiếp tục đi xe ôm hoặc taxi.
• Từ trung tâm Sài Gòn: Việc lựa chọn xe máy hoặc ô tô giúp bạn chủ động về thời gian, lộ trình đi chùa Vĩnh Nghiêm. Ngoài ra, bạn có thể đi xe buýt để thảnh thơi tham quan Sài Gòn và tiết kiệm chi phí. Một số tuyến xe buýt có điểm dừng gần chùa mà bạn có thể lựa chọn như: 04, 152, 109.

1.2. Lịch sử chùa Vĩnh Nghiêm Sài Gòn

Trong chuyến hành hương truyền giáo từ Bắc vào Nam, hai hòa thượng Thích Tâm Giác và Thích Thanh Kiểm đã cho xây dựng chùa Vĩnh Nghiêm vào năm 1964. Đến năm 1971, chùa chính thức đi vào hoạt động theo hệ phái Đại Thừa. Chùa từ đó trở thành chốn thiền môn cho Phật tử ở miền Nam và là địa chỉ sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng, nơi tổ chức nhiều hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ cộng đồng.

Hình ảnh chùa Vĩnh Nghiêm được chụp vào năm 1989 (Ảnh: Sưu tầm)

1.3. Tìm hiểu quá trình xây dựng chùa

Trước khi khởi công, bản vẽ thiết kế của chùa Vĩnh Nghiêm được hoàn thiện bởi kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng và cộng sự. Kinh phí xây dựng chùa vào khoảng 98 triệu đồng từ nguồn đóng góp của Phật tử. Quá trình xây dựng chùa Vĩnh Nghiêm trải qua nhiều cột mốc đáng chú ý.

Vào năm 1964, khu vực đất thấp bên rạch Thị Nghè được san lấp mặt bằng để làm nền móng cho công trình. Đến năm 1971, quá trình xây dựng đã hoàn thiện những hạng mục quan trọng như: tòa nhà trung tâm, tháp Quán Thế Âm, cơ sở hoạt động xã hội. Chính từ thời điểm này, Chùa Vĩnh Nghiêm chính thức đi vào hoạt động. Về sau, chùa có thêm nhiều công trình đặc biệt khác như: tháp Xá Lợi Cộng Đồng, tháp Vĩnh Nghiêm và Khách Đường…

Tháp Quán Thế Âm – công trình được xây dựng cùng lúc với chùa (Ảnh: Sưu tầm)

Tham khảo: Chùa Ngọc Hoàng – chùa cầu con, cầu duyên linh thiêng ở Sài Gòn 

2. Kiến trúc đặc sắc, cổ kính của chùa Vĩnh Nghiêm

Kiến trúc tổng thể của chùa dựa trên khuôn mẫu chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang – trung tâm Phật giáo của thiền phái Trúc Lâm thành lập từ thời vua Lý Thái Tổ. Theo lối kiến trúc cổ, nhưng chùa Vĩnh Nghiêm Sài Gòn được xây dựng bằng kỹ thuật, vật liệu hiện đại. Vì thế, chùa có kiến trúc độc đáo, cảnh quan hài hòa, trở thành công trình Phật giáo tiêu biểu của khu vực miền Nam ở thế kỷ XX.

Dấu ấn đặc biệt trong kiến trúc chùa Vĩnh Nghiêm là mái ngói cong vút với chi tiết chạm trổ và điêu khắc tinh xảo. Chùa còn có khuôn viên rộng với diện tích khoảng 6.000m2, tạo nên không gian thoáng đãng, mang đến cho du khách cảm giác bình an, tĩnh tại khi viếng thăm, chiêm bái.

Kiến trúc tổng thể của chùa Vĩnh Nghiêm Quận 3 dựa trên khuôn mẫu chùa Vĩnh Nghiêm Bắc Giang (Ảnh: Sưu tầm)

Chùa Vĩnh Nghiêm sở hữu nhiều hạng mục công trình nổi bật với những chức năng và kiến trúc đặc trưng. Dưới đây là những công trình tiêu biểu của chùa:

2.1. Cổng tam quan

Cổng tam quan chùa Vĩnh Nghiêm được ví như tác phẩm kiến trúc với thiết kế truyền thống và quy mô đồ sộ. Trên cổng là mái ngói đỏ uốn cong và hai bên là câu đối được chạm trổ công phu. Kiến trúc trang nghiêm của cổng tam quan góp phần tạo nên dấu ấn độc đáo cho tổng thể ngôi chùa.

Cổng tam quan được xây dựng bề thế (Ảnh: Sưu tầm)

2.2. Khuôn viên chùa

Phía trong cổng tam quan là khuôn viên rộng rãi, thoáng mát với nhiều hạng mục công trình được bố trí hài hòa. Khu vực nhà trong có kiến trúc uy nghiêm, không gian thanh tịnh là nơi thờ tổ Bồ Đề Đạt Ma. Khuôn viên chùa Vĩnh Nghiêm còn có một số công trình chức năng như: văn phòng, thư viện…

2.3. Toà nhà trung tâm

Tòa nhà trung tâm chùa Vĩnh Nghiêm nằm phía sau tượng Quan Thế Âm Bồ Tát. Với kiến trúc kiên cố, tòa nhà bao gồm một tầng trệt (cao 3,2m), một tầng lầu (cao 4,2m) và 3 cầu thang rộng dẫn lên Phật điện, Tháp Quán Thế Âm và sân thượng.

Trong đó, Phật điện là công trình được thiết kế theo kiểu chùa miền Bắc với lối kiến trúc chữ “Công” và các góc mái được uốn cong độc đáo. Nóc Phật Điện được trang trí bánh xe Pháp luân và linh thú ở 4 góc.

Không gian bên trong Phật điện chia thành Bái Điện, Bản Điện và Địa Tạng Đường. Tầng trệt và một phần dưới Phật điện được sử dụng cho giảng đường, thư viện và nhà thờ tổ. Sân thượng của tòa nhà trung tâm rộng khoảng 10m là nơi đặt đại hồng chung.

Không gian thờ tự bên trong Bái Điện (Ảnh: Sưu tầm)

2.4. 3 bảo tháp nổi tiếng của chùa Vĩnh Nghiêm

Chùa Vĩnh Nghiêm nổi tiếng với ba bảo tháp có lối kiến trúc độc đáo và nghệ thuật chạm khắc tinh xảo:

• Tháp Quán Thế Âm: Được xây dựng cùng lúc với chùa, tháp Quán Thế Âm được xem là biểu tượng của chùa Vĩnh Nghiêm. Tháp nằm phía bên trái Phật điện, có 7 tầng với tổng chiều cao khoảng 40m. Đây là bảo tháp đồ sộ bậc nhất Việt Nam với kiến trúc cầu kỳ và đỉnh tháp được trang trí bằng 9 bánh xe, tượng trưng cho long xà, quy châu.
• Tháp Xá Lợi Cộng Đồng: Tháp Xá Lợi Cộng Đồng nằm phía sau, bên trái Phật điện, được xây dựng từ năm 1982 đến 1984. Tòa tháp cao 4 tầng với tổng chiều cao 4m là nơi lưu giữ di cốt của Phật tử.
• Tháp Vĩnh Nghiêm: Nằm bên phải cổng tam quan, tháp Vĩnh Nghiêm được khánh thành vào năm 2003 nhằm tưởng nhớ công ơn hai vị hòa thượng đã có công xây chùa. Tòa tháp có chiều cao 14m và được xây dựng hoàn toàn bằng đá đã trở thành một trong những ngôi tháp đá lớn và cao nhất tại Việt Nam.

Tòa tháp Vĩnh Nghiêm bằng đá trong khuôn viên chùa (Ảnh: Sưu tầm)

Tìm hiểu thêm: Chùa Bửu Long – “tuyệt tác kiến trúc” với lịch sử hình thành hơn 80 năm

3. Những trải nghiệm không thể bỏ qua tại chùa Vĩnh Nghiêm

Ngoài lễ Phật, cầu bình an và tham quan kiến trúc, du khách đến chùa Vĩnh Nghiêm còn có cơ hội tham gia khóa tu và nhiều hoạt động thiện nguyện. Đó là các hoạt động ý nghĩa được nhà chùa tổ chức thường xuyên như:

• Nấu cơm từ thiện: Du khách có thể cùng tham gia quyên góp, nấu hàng trăm suất cơm từ thiện để phục vụ những người có hoàn cảnh khó khăn, người vô gia cư ở Sài Gòn.
• Siêu thị 0 đồng: Chùa thường xuyên phát nhiều phần quà thiết thực dưới hình thức “siêu thị 0 đồng” để hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn. Các phần quà này được đóng góp bởi nhiều Phật tử và mạnh thường quân với những sản phẩm như: gạo, mì ăn liền, dầu ăn, nước tương…
• Lễ Quy Y Tam Bảo: Đây là nghi lễ quan trọng trong đạo Phật để những thiện nam, tín nữ được chính thức trở thành Phật tử.
• Tham gia khóa tu niệm Phật: Du khách có thể đăng ký và tham dự khóa tu niệm Phật để hiểu hơn về giáo lý nhà Phật qua buổi Pháp thoại ý nghĩa do các Đại đức, hòa thường thuyết giảng.
• Hiến máu nhân đạo: Với sự hỗ trợ của sư thầy, trụ trì chùa Vĩnh Nghiêm, du khách, Phật tử có thể cùng tham gia hiến máu vì mục đích nhân đạo và tích thêm công đức.
• Tặng quà Tết: Mỗi dịp Tết đến, chùa Vĩnh Nghiêm có tổ chức tặng quà cho những người có hoàn cảnh khó khăn tại địa phương. Du khách có thể quyên góp và đồng hành cùng nhà chùa để góp phần san sẻ, mang đến cho mọi người một cái Tết ấm áp.

Hình ảnh về một buổi khóa tu niệm Phật ở chùa Vĩnh Nghiêm (Ảnh: Sưu tầm)

Bỏ túi: 30 Địa điểm du lịch Sài Gòn thu hút du khách tứ phương

4. Một số lưu ý khi đi hành hương chùa Vĩnh Nghiêm Sài Gòn

Khi đến thăm viếng, hành hương tại chùa Vĩnh Nghiêm, bạn hãy lưu ý một số điều sau để thể hiện sự tôn trọng ở chốn tôn nghiêm và có những trải nghiệm tham quan tốt nhất:

• Bạn chỉ nên thắp 1 nén hương để thể hiện lòng thành kính, tránh thắp quá nhiều nhang hay đốt nhiều vàng mã để giữ cho không khí trong chùa thoáng đãng.
• Khi dâng hương, bạn chỉ nên dâng lễ chay, tránh tuyệt đối không mang đồ lễ, thức ăn mặn vào chùa.
• Chú ý ăn mặc kín đáo, lịch sự, không nên mặc quần áo hở hang, phản cảm khi viếng chùa.
• Nên giữ im lặng, tránh cười đùa lớn tiếng làm ảnh hưởng đến không gian thanh tịnh của chùa.
• Chú ý giữ vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi, tránh hái hoa, bẻ cành.
• Khi đi qua cổng tam quan, bạn nên vào bằng cửa bên phải và đi ra bằng cửa bên trái. Cửa giữa chỉ dành cho Thiên tử và bậc cao tăng nên cần kiêng kỵ.

Du khách cần lưu ý cách ăn mặc, tác phong khi hành hương, lễ bái tại chùa (Ảnh: Sưu tầm)

5. Các địa điểm tham quan gần chùa Vĩnh Nghiêm Quận 3

Gần chùa Vĩnh Nghiêm có nhiều điểm đến tham quan hấp dẫn mà du khách không nên bỏ qua như:

• Chùa Pháp Hoa (cách khoảng 1km): Chùa nổi bật với nhiều khu vực như chánh điện, tháp Đa Bảo, và hơn 10.000 bình gốm do sư trụ trì sưu tập, đạt kỷ lục Việt Nam. Năm 2015, chùa được công nhận là di tích lịch sử của TP.HCM và sở hữu bộ kinh Diệu Pháp Liên Hoa khắc đá độc đáo.
• Dinh Độc Lập (cách khoảng 2,1km): Dinh Độc Lập (hay Dinh Thống Nhất) là biểu tượng nổi bật của TP.HCM, nằm tại trung tâm quận 1. Với kiến trúc kết hợp giữa cổ kính và hiện đại, nơi đây thu hút đông đảo khách tham quan, đặc biệt vào cuối tuần và các dịp lễ lớn.
• Chợ Bến Thành (cách khoảng 3km): Chợ Bến Thành không chỉ là khu mua sắm nhộn nhịp, mà còn mang trong mình dấu ấn của Sài Gòn qua nhiều thời kỳ. Tại đây, du khách có thể tìm thấy đa dạng sản phẩm, từ quần áo, giày dép, đồ thủ công, hàng thổ cẩm, trang sức đến các món ăn đặc sản độc đáo.
• Nhà hát Thành phố (cách khoảng 3,1km): Nhà hát Thành phố là công trình kiến trúc nổi tiếng của TP.HCM, hoàn thành năm 1900. Với thiết kế sang trọng, lấy cảm hứng từ Petit Palais (Paris) và lợp ngói Ardoise độc đáo, nhà hát là địa điểm tổ chức nhạc kịch, opera, mang đến trải nghiệm nghệ thuật đặc sắc cho du khách.
• Công viên Gia Định (cách khoảng 4,1km): Công viên Gia Định được ví như lá phổi xanh của thành phố với diện tích 32ha và hơn 1000 cây xanh. Công viên là nơi lý tưởng để thư giãn, tản bộ và tập thể dục. Công viên còn có khu vui chơi cho trẻ em và nhiều thảm cỏ rộng cho các hoạt động ngoài trời.

Các điểm tham quan gần chùa Vĩnh Nghiêm không nên bỏ qua (Ảnh: Sưu tầm)

Qua hơn nửa thế kỷ tồn tại, chùa Vĩnh Nghiêm vẫn luôn là điểm tựa tinh thần, chốn yên bình của đông đảo Phật tử giữa lòng thành phố hoa lệ. Chùa thu hút lượng lớn du khách tìm đến tham quan, chiêm bái bởi vẻ đẹp kiến trúc cùng không gian thanh tịnh. Nhờ đó mang đến cho mỗi người cảm giác bình an và những khoảnh khắc sống chậm quý báu giữa cuộc sống đời thường hối hả.

Ngoài ra, nếu có dịp vi vu Sài Gòn bạn hãy đến tâm điểm giải trí – lễ hội mới toanh Công Viên Grand Park với vô vàn trải nghiệm hấp dẫn. Công viên nước Hòn đảo nhiệt đới mang đến cảm giác mạo hiểm với Cú rơi siêu tốc, Thủy quái đại dương và Vịnh sóng thần. Trẻ em sẽ thích thú với Ốc đảo diệu kỳ, nơi có các đường trượt nước đầy vui nhộn. Khu vườn mộng mơ là thế giới cổ tích sống động, với đu quay Dạ tiệc cổ tích, tàu lượn Cuộc phiêu lưu kỳ thú, Đĩa quay Khiên thần Achilles, Thế giới đảo ngược… Cả gia đình còn có thể thử vận may tại tổ hợp trò chơi có thưởng theo chủ đề Ocean Park Hồng Kông và nhận những phần quà hấp dẫn.

ĐẶT NGAY VÉ CÔNG VIÊN GRAND PARK