Đền thờ Chu Văn An: Nơi tôn vinh “Vạn thế sư biểu” của Việt Nam

Mục lục

Hình ảnh của đền thờ Chu Văn An Chí Linh Hải Dương (Ảnh: sưu tầm)

1. Giới thiệu đền thờ Chu Văn An

1.1. Đền thờ Chu Văn An ở đâu?

Đền thờ Chu Văn An tọa lạc trong khu di tích Phượng Hoàng, thuộc địa phận phường Văn An, TP Chí Linh, tỉnh Hải Dương cũ (nay là phường Chu Văn An, thành phố Hải Phòng). Ngôi đền còn có tên gọi khác là “Phượng Sơn linh từ”, được xây dựng trên một thế đất cao, rộng và linh thiêng.

Với phong cảnh tuyệt đẹp, đền thờ Chu Văn An Chí Linh Hải Dương trở thành điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá không gian văn hóa – tâm linh. Vào mỗi dịp Tết đến xuân về, nơi đây cũng hứa hẹn là một trong những điểm du lịch Hải Phòng thu hút đông đảo du khách đến xin chữ cầu may, mong một năm mới học hành đỗ đạt.

Đền thầy Chu Văn An là địa điểm du lịch Hải Dương cũ nổi tiếng (Ảnh: sưu tầm)

1.2. Chu Văn An là ai?

Chu Văn An là một danh nhân văn hóa tiêu biểu của dân tộc Việt Nam, tên chữ là Linh Triệt, hiệu là Tiều Ẩn, quê ở thôn Văn, xã Quang Liệt, huyện Thanh Đàm (nay thuộc phường Thanh Liệt, Hà Nội). Mặc dù từng đỗ Thái học sinh (Tiến sĩ), ông không chọn con đường làm quan mà mở trường Huỳnh Cung bên bờ sông Tô Lịch để truyền dạy chữ nghĩa. Về sau, ông được vua Trần Minh Tông mời giữ chức Tư nghiệp Quốc Tử Giám là một vị trí quan trọng trong triều, chuyên dạy dỗ các Thái tử và giúp vua trị quốc.

Tới thời Trần Dụ Tông, khi triều đình suy yếu, Chu Văn An nhiều lần can gián vua, thậm chí dâng “Thất trảm sớ” yêu cầu xử lý những gian thần, nhưng không được chấp thuận. Thất vọng trước thời cuộc, ông cáo quan, lui về núi Phượng Hoàng (Chí Linh, Hải Dương – nay là Hải Phòng) ẩn cư, chuyên tâm dạy học, viết sách và bốc thuốc chữa bệnh cho dân. Sau khi mất, ông được vua Trần Nghệ Tông truy phong tước vị cao quý bậc nhất là Văn Trinh Công và được thờ phụng trang trọng tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám.

Đền thờ thầy giáo Chu Văn An lỗi lạc (Ảnh: sưu tầm)

1.3. Lịch sử đền thờ Chu Văn An

Đền thờ thầy giáo Chu Văn An được dựng lên ngay tại nơi thầy từng dựng nhà dạy học, sau khi qua đời vào năm 1370. Trải qua thời gian và hai giai đoạn trùng tu lớn, đến năm 2008, đền ở Hải Dương (nay là Hải Phòng) đã được hoàn thiện thành một quần thể kiến trúc bề thế và trang nghiêm.

Khu đền thờ Chu Văn An bao gồm các hạng mục gồm tam quan nội, tam quan ngoại, sân hạ, sân trung, sân thượng, vườn cây, hai nhà giải vũ, hai nhà bia và đền thờ chính. Hiện ngôi đền không chỉ là nơi tưởng niệm một nhà giáo lỗi lạc mà còn là điểm đến văn hóa lịch sử, được Nhà nước xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia năm 1998.

Tìm hiểu thêm: đền Cao An Phụ 

2. Chỉ dẫn đường đi đền thờ Chu Văn An Hải Dương cũ

Dễ dàng di chuyển đi đền thờ Chu Văn An từ TP Hà Nội (Ảnh: sưu tầm)

Quãng đường từ trung tâm TP Hà Nội đến địa chỉ đền thờ Chu Văn An dài khoảng 75 – 80km. Thời gian di chuyển trung bình 1,5 đến 2 giờ tùy theo phương tiện và điều kiện giao thông.

Hướng dẫn di chuyển: từ Hà Nội, bạn đi theo cao tốc Hà Nội – Hải Phòng (CT04) rồi rẽ vào quốc lộ 5B. Đi đến nút giao Chí Linh tiếp tục chạy theo quốc lộ 37 rồi rẽ vào đường lên núi Phượng Hoàng. Từ đây, theo biển chỉ dẫn sẽ đi đến được đền thầy Chu Văn An trong khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc.

Di chuyển đến đền thờ tiện bằng ô tô cá nhân hoặc xe máy. Ngoài ra du khách có thể đi xe khách tuyến Hà Nội – Chí Linh, sau đó bắt taxi hoặc xe ôm.

Các sản phẩm được yêu thích nhất

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Khu Trò Chơi sau 17h

200.000 VNĐ250.000 VNĐ

-9%

[VinWonders Vũ Yên] – Combo Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Buffet

560.000 VNĐ620.000 VNĐ

-6%

[VinWonders Vũ Yên] – [04 Người Lớn] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi | Tặng 01 Túi Tote

1.200.000 VNĐ1.280.000 VNĐ

-9%

[VinWonders Vũ Yên] – [02 Người Lớn + 01 Trẻ Em] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi | Tặng 01 Túi Tote

800.000 VNĐ880.000 VNĐ

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước

440.000 VNĐ550.000 VNĐ

-20%

[VinWonders Vũ Yên] – [02 Người Lớn + 02 Trẻ Em] – Combo Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước | Tặng 01 Túi Tote

440.000 VNĐ550.000 VNĐ

-40%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Công Viên Nước

150.000 VNĐ250.000 VNĐ

-10%

[VinWonders Vũ Yên] – Combo Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi + Công Viên Nước + Buffet

720.000 VNĐ800.000 VNĐ

-25%

[VinWonders Vũ Yên] – Vé vào cửa Vườn Thú + Khu Trò Chơi

300.000 VNĐ400.000 VNĐ

3. Kiến trúc đền thờ thầy giáo Chu Văn An

Khu di tích đền thờ Chu Văn An đã trải qua nhiều lần trùng tu, trở thành một công trình kiến trúc bề thế và linh thiêng. Toàn bộ quần thể bao gồm tam quan nội, tam quan ngoại, sân hạ, sân trung, sân thượng, vườn cây, hai nhà giải vũ, hai nhà bia, đền thờ chính. Nổi bật trong đền là các bức phù điêu chạm khắc hình Long Phượng vờn mây tinh xảo và 112 bậc đá dẫn lên chính điện, tạo nên không gian linh thiêng và tôn kính.

Quần thể đền thờ thầy Chu Văn An bề thế, linh thiêng (Ảnh: sưu tầm)

Đền thờ Chu Văn An Hải Dương được xây dựng trên vùng đất cao, rộng. Theo phong thủy, đây chính là “mắt” của chim Phượng. Phía trước đền có núi Ngọc làm tiền án, phía sau là núi Phượng làm hậu trẩm, hai bên có núi Kỳ Lân và Phượng Hoàng chầu về, tạo thế phong thủy hài hòa. Kiến trúc đền theo hình chữ Nhị, mang đậm phong cách thời Nguyễn. Đặc trưng thiết kế chồng diêm hai tầng tám mái, ngói liệt và tám góc đao cong uyển chuyển, đền chính gồm 5 gian tiền tế và 1 gian hậu cung.

Thiết kế mái cong đặc trưng tại khu di tích đền Chu Văn An (Ảnh: sưu tầm)

Trong gian tiền tế, chính giữa đặt ban thờ công đồng, phía sau là ban thờ gia tiên họ Chu. Bên phải là ban thờ Sơn thần núi Phượng Hoàng, bên trái là ban thờ các môn sinh của thầy. Hậu cung là nơi đặt tượng thờ thầy Chu Văn An nặng 100kg bằng đồng. Nghệ thuật trang trí độc đáo, dựa theo đề tài tứ linh (Long – Ly – Quy – Phượng) và tứ quý (Tùng – Cúc – Trúc – Mai). Các bức y môn được sơn son thếp vàng, trang trí hình “rồng chầu hoa cúc mãn khai”. Phía trước đền có đôi rồng đá theo phong cách kiến trúc thời Trần.

Tượng đồng thờ thầy Chu Văn An trong đền chính (Ảnh: sưu tầm)

Cách đền khoảng 600m là khu lăng mộ thầy Chu Văn An, được truyền rằng nằm tại vị trí “đầu chim Phượng”. Vị trí mang ý nghĩa cho đỉnh cao của công lý và đức hạnh. Gần đó, cách khoảng 50m về phía Tây là một giếng nước nhỏ. Du khách khi đến viếng mộ thường uống một ngụm nước từ giếng với mong muốn hấp thụ linh khí thiêng liêng của non sông nơi đây.

Bảng đá khắc chữ “Học” rất lớn ngay lối vào đền (Ảnh: sưu tầm)

Khu di tích đền thờ Chu Văn An ẩn mình trong rừng thông xanh bạt ngàn, tạo nên không gian tĩnh mịch. Nổi bật tại lối vào là dòng chữ “Tôn sư trọng đạo” và bảng đá khắc chữ “Học” rất lớn. Ý nghĩa dòng chữ thể hiện sự tôn kính của các thế hệ học trò đối với tấm gương sáng ngời về đạo đức, nhân cách và tinh thần học thuật của thầy Chu Văn An.

Khám phá: đền Kiếp Bạc 

4. Top trải nghiệm thú vị tại đền thờ thầy Chu Văn An

4.1. Dâng hương và cầu may mắn học tập, thi cử

Dâng hương và cầu may mắn về học tập, thi cử là một trong những trải nghiệm thiêng liêng và ý nghĩa nhất khi đến tham quan đền thờ Chu Văn An ở Hải Dương cũ. Hàng năm vào dịp đầu xuân hay trước các kỳ thi quan trọng, đông đảo học sinh, sinh viên và phụ huynh sẽ đến dâng hương, lễ bái trước ban thờ “Vạn Thế Sư Biểu”.

Dâng hương tại đền thờ Chu Văn An (Ảnh: sưu tầm)

Hành động dâng hương thể hiện sự tôn vinh, kính trọng thầy Chu Văn An và cũng là một cách cầu mong sự minh mẫn, đỗ đạt cao trong học hành, thi cử. Nhiều người tin rằng, nguồn năng lượng thanh cao, tinh anh ở đền sẽ tiếp thêm động lực và ý chí cho con đường tri thức phía trước. Ngoài lễ vật thông thường, du khách còn có thể dâng các biểu tượng tri thức như bút, sách, vở.

4.2. Tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Chu Văn An

Tư liệu về thầy giáo Chu Văn An (Ảnh: sưu tầm)

Khi tham quan đền thờ Chu Văn An, du khách còn có thể tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng của vị thầy giáo vĩ đại. Đền thờ lưu giữ nhiều tư liệu, hiện vật và văn bia quý giá, tái hiện chân thực hành trình cống hiến của thầy Chu Văn An. Du khách có thể dành thời gian tham quan các khu trưng bày, đọc kỹ các văn bia, tài liệu lịch sử để hiểu và chiêm nghiệm về một con người mẫu mực cùng những giá trị đạo đức ông để lại cho hậu thế.

4.3. Xin chữ cầu may

Xin chữ cầu may là một trong những trải nghiệm giàu ý nghĩa khi tham quan đền thờ Chu Văn An. Vào mỗi độ xuân về tại điện Lưu Quang nơi thầy từng dạy học xưa, tiếng thông reo ngoài đền cùng hình ảnh du khách kính cẩn xin chữ tạo nên khung cảnh vô cùng hài hòa, thanh bình.

Giếng son cổ gắn liền với sự tích xưa (Ảnh: sưu tầm)

Tương truyền xưa kia tại khu đền có một giếng son cổ, dưới đáy có lớp bùn màu đỏ tươi, được thầy Chu Văn An dùng làm mực viết chữ, phê bài cho học trò. Qua bao thế kỷ, người dân nơi đây vẫn lưu truyền câu chuyện xưa và chế tạo được loại mực son đặc biệt, mang sắc đỏ rực rỡ.

Tục xin chữ tại đền có nguồn gốc từ việc học trò vào lễ thầy, xin một chữ tốt lành làm hành trang cho hành trình học tập. Từ đó, phong tục đẹp ấy lan truyền và trở thành một phần không thể thiếu của học sinh, sinh viên cùng phụ huynh khi ghé đền Chu Văn An. Mỗi người đến đền đều mong được mang về một chữ để nhắc nhở bản thân và cầu may.

Xin chữ viết bằng mực son đỏ tại đền thờ Chu Văn An (Ảnh: sưu tầm)

Chữ viết tại đền dùng mực son đỏ, không chỉ gợi nhớ đến tích giếng son dưới chân núi Phượng Hoàng mà còn mang ý nghĩa may mắn, cát tường.

4.4. Tham gia lễ hội đền thờ Chu Văn An

Đền thờ Chu Văn An cũng tổ chức nhiều lễ hội mang ý nghĩa văn hóa và tâm linh sâu sắc. Nổi bật nhất là lễ khai bút đầu xuân tổ chức vào mùng 6 tháng Giêng hàng năm. Nghi lễ khai bút viết 4 chữ Hán Nôm gồm Chính – Học – Thuần – Hành và 10 chữ Quốc ngữ gồm Tâm – Đức – Chí – Nghĩa – Trung – Tài – Minh – Trí – Thành – Vinh. Đây đều là những chữ tượng trưng cho giá trị cao đẹp trong học tập, rèn luyện và lễ hội cũng là nét đẹp được duy trì từ thời thầy Chu Văn An mở lớp dạy học.

Lễ hội khai bút đầu xuân tại đền thờ thầy Chu Văn An (Ảnh: sưu tầm)

Ngoài lễ khai bút, đền Chu Văn An còn tổ chức lễ hội mùa thu từ ngày 1 – 25/8 âm lịch (chính hội ngày 25), kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 và lễ hội về nguồn từ 24–26/11 âm lịch (chính hội ngày 26).

4.5. Tận hưởng không gian thanh tịnh dưới chân núi Phượng Hoàng

Đền thờ Chu Văn An nằm dưới chân núi Phượng Hoàng, gần khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc. Khung cảnh thiên nhiên nơi đây thơ mộng và mang đến cảm giác yên bình của vùng đất linh thiêng. Khi đến tham quan đền, bạn có thể thong thả tản bộ bên trong khuôn viên, hít thở không khí trong lành, lắng nghe tiếng thông reo và cảm nhận sự thanh tịnh, thoát tục.

Đền thờ Chu Văn An Côn Sơn Kiếp Bạc đều là những địa điểm du lịch Hải Dương (nay là Hải Phòng) thu hút đông đảo du khách thập phương tìm về chiêm bái, khám phá và trải nghiệm.

Tận hưởng khuôn viên thanh tịnh tại đền thờ Chu Văn An (Ảnh: sưu tầm)

Xem thêm: Hải Phòng có gì chơi? 25 điểm du lịch, check in không nên bỏ lỡ 

5. Kinh nghiệm tham quan, đi lễ đền thờ Chu Văn An

5.1. Cách sắm lễ

Khi tham quan đền thờ Chu Văn An, việc sắm lễ dâng lên thầy được coi là một nghi thức quan trọng, thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng sâu sắc đối với “Vạn Thế Sư Biểu”. Lễ vật thường được chuẩn bị theo hướng đơn giản gồm hương thơm, hoa tươi, mâm ngũ quả, trầu cau, nước sạch và đôi khi thêm bánh kẹo. Quan trọng là thái độ thành tâm khi dâng lễ, mong muốn cầu xin sự minh mẫn, may mắn trong học hành, thi cử.

5.2. Văn khấn đền thờ Chu Văn An

Bên cạnh việc chuẩn bị lễ vật, thái độ thành tâm và việc đọc văn khấn cũng là một phần quan trọng thể hiện lòng biết ơn và sự tôn kính. Bài văn khấn tại đền được sử dụng phổ biến như sau:

Bài văn khấn đền Chu Văn An (Ảnh: sưu tầm)

5.3. Một số lưu ý

Khi tham quan đền thờ Chu Văn An, để thể hiện lòng thành kính và góp phần giữ gìn sự tôn nghiêm của di tích, du khách nên lưu ý một số điều:

• Ăn mặc lịch sự, kín đáo và gọn gàng, đặc biệt khi vào khu vực thờ tự và các không gian linh thiêng trong đền.
• Giữ trật tự, đi nhẹ nói khẽ, tránh gây ồn ào ảnh hưởng đến không khí trang nghiêm.
• Không sờ tay, viết vẽ lên các hiện vật, bia đá hoặc kiến trúc đền, đồng thời tuyệt đối không leo trèo, bẻ cây hay làm hư hại cảnh quan xung quanh.
• Hạn chế chụp ảnh tại khu vực thờ chính, nhất là khi đang có người hành lễ, để tránh làm gián đoạn không gian tĩnh lặng.

Lưu ý giữ trật tự, đi nhẹ nói khẽ tránh ồn ào tới không gian đền (Ảnh: sưu tầm)

Tham khảo: Văn miếu Mao Điền 

Nếu bạn không biết Hải Dương cũ có đền gì đáng để ghé thăm, thì đền thờ Chu Văn An chính là một địa điểm không thể bỏ qua. Đền không chỉ là điểm đến linh thiêng mà còn là biểu tượng văn hóa – giáo dục, thu hút đông đảo du khách khắp nơi. Hãy đến khu di tích đền thờ thầy Chu Văn An vào dịp đầu xuân để cầu chữ, cầu may và tìm về sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn.

Sau khi ghé thăm đền Chu Văn An, bạn có thể kết hợp tham quan, khám phá các điểm du lịch Hải Phòng khác và vui chơi tại VinWonders Vũ Yên. VinWonders Vũ Yên là điểm giải trí đầy màu sắc với quy mô lớn cùng hàng loạt hoạt động hấp dẫn, phù hợp cho cả gia đình và nhóm bạn.

Sảng khoái với những đường trượt nước tại công viên nước VinWonders Vũ Yên

Đến đây, bạn sẽ được trải nghiệm không gian giải trí theo chủ đề, công viên nước và vườn thú độc đáo:

• Vương quốc Muông thú: gần 7ha với hơn 2.000 cá thể thuộc 67 loài quý hiếm như hổ Bengal, tê giác trắng, kangaroo, vượn cáo…
• Công viên nước Quốc đảo Aloha: trên 2,9ha với 10 tổ hợp trò chơi nước, đường trượt Twister lướt siêu tốc cực kỳ sảng khoái.
• Vùng đất Chiến binh: hội tụ các trò chơi cảm giác mạnh như tàu lượn ngược đầu, đu quay văng lên cao, thử thách vận động 03 cấp độ…
• Thế giới cổ tích và khu trò chơi trong nhà: không gian sắc màu cho trẻ em và cả gia đình, gồm hơn 150 máy game và khu nhà bóng rộng hàng nghìn mét vuông.
• Quảng trường Lễ hội và đại lộ Hoàng gia: khu phố check-in phong cách châu Âu, mua sắm – ẩm thực, cùng hàng loạt show diễn đường phố, diễu hành rộn ràng.

Quảng trường lễ hội VinWonders Vũ Yên rộn ràng với hàng loạt show diễn

Đặt vé VinWonders Vũ Yên ngay