Turn your device in landscape mode.
Đặt vé

curent lang vi

Đăng nhập
Đặt vé VinWonders
Chọn điểm đến

Chọn ngày
Người lớn
*cao từ 140cm
*cao từ 140cm
Trẻ em
*80-140cm
*cao từ 100cm-140cm *cao từ 80cm-140cm
Người cao tuổi
*từ 60 tuổi
*từ 60 tuổi
Quan họ Bắc Ninh

Tìm hiểu về Quan họ Bắc Ninh: Nguồn gốc, giá trị, đặc điểm

20/08/2025 539 views
5/5 - (1 vote)

Quan họ Bắc Ninh là loại hình dân ca đặc sắc của xứ Kinh Bắc, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống Việt Nam. Với những làn điệu ngọt ngào, sâu lắng và lối hát đối đáp độc đáo giữa liền anh liền chị, quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể.
Dân ca quan họ Bắc Ninh

Quan họ Bắc Ninh mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống Việt Nam (Ảnh: Sưu tầm)

1. Dân ca quan họ Bắc Ninh là gì?

Dân ca quan họ, còn được biết đến với tên gọi dân ca quan họ Bắc Ninh hoặc dân ca quan họ Kinh Bắc. Đây là một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc, bắt nguồn từ vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, miền Bắc Việt Nam. Loại hình dân ca này chủ yếu phát triển ở vùng văn hóa Kinh Bắc, với trọng tâm là hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh (nay được hợp nhất thành tỉnh Bắc Ninh mới).

Quan họ không chỉ đơn thuần là những làn điệu dân ca mà còn là sự kết tinh của nhiều yếu tố văn hóa truyền thống. Trong đó bao gồm âm nhạc, lời ca trữ tình, trang phục, lễ hội dân gian và đặc biệt là lối hát giao duyên độc đáo giữa những “liền anh” và “liền chị”. Những cuộc hát đối đáp ấy thể hiện sự gắn bó, tình cảm trong sáng giữa con người với con người, giữa cộng đồng với cộng đồng.

Là một trong những loại hình dân ca lâu đời bậc nhất tại Việt Nam, dân ca Bắc Ninh được cho là đã tồn tại hàng ngàn năm. So với các loại hình nghệ thuật dân gian khác như hát xoan, hát ghẹo, hát ví dặm, ca trù, chèo hay cải lương… quan họ truyền thống Bắc Ninh nổi bật bởi chiều sâu lịch sử và giá trị văn hóa đặc trưng. Những câu ca, làn điệu ấy đã trở thành biểu tượng tiêu biểu cho đời sống tinh thần của người dân vùng Kinh Bắc.

Giới thiệu về quan họ Bắc Ninh

Hình ảnh dân ca quan họ Bắc Ninh đã trở thành biểu tượng tinh thần của người dân xứ Kinh Bắc (Ảnh: Sưu tầm)

2. Quan họ Bắc Ninh có từ bao giờ, bắt nguồn từ đâu?

Khi giới thiệu về dân ca quan họ Bắc Ninh, không thể không nhắc đến bề dày lịch sử và chiều sâu văn hóa mà loại hình nghệ thuật này mang lại. Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, nguồn gốc dân ca quan họ có thể bắt đầu từ thế kỷ 17, bắt nguồn từ tục kết chạ giữa các làng xã trong vùng Kinh Bắc. Tục lệ này không chỉ giúp thắt chặt mối quan hệ cộng đồng mà còn là nền tảng hình thành nên các cuộc hát đối giao duyên – đặc trưng của quan họ.

Về mặt nghệ thuật, dân ca quan họ được xem là đỉnh cao của nghệ thuật thi ca, chứa đựng giá trị tinh thần và ý nghĩa sâu sắc. Tỉnh Bắc Ninh từng có tới 44 làng được coi là làng quan họ gốc, hiện nay vẫn còn gần 30 làng duy trì lối chơi và sinh hoạt văn hóa quan họ truyền thống.

Nguồn gốc dân ca quan họ Bắc Ninh

Dân ca quan họ có thể đã bắt đầu từ thế kỷ 17 và lưu truyền cho đến ngày nay (Ảnh: Sưu tầm)

Tên gọi “quan họ” vốn có từ rất lâu đời và cho đến nay, vẫn chưa có lý giải nào thực sự thuyết phục về nguồn gốc chính xác của cái tên này. Nhiều giả thuyết cho rằng, quan họ là thể loại âm nhạc của “họ nhà quan”, phản ánh nguồn gốc xuất phát từ tầng lớp trung lưu nông thôn, khác biệt với nhiều loại dân ca xuất thân từ tầng lớp lao động.

Ngoài ra, có truyền thuyết kể lại rằng khi một vị quan lớn trên đường qua làng Diềm Xá (phường Kinh Bắc, Bắc Ninh), nghe tiếng hát dân ca của một cô gái trẻ. Ông đã dừng ngựa lại để nghe (họ nghe quan), say mê tiếng hát ấy và từ đó đặt tên cho làn điệu này là quan họ.

Các sản phẩm được yêu thích nhất

3. Ý nghĩa, giá trị của dân ca quan họ Bắc Ninh

Dân ca quan họ Kinh Bắc không chỉ dừng lại ở giá trị nghệ thuật, mà còn mang tầm vóc quốc tế. Vào năm 2009, dân ca quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể. Danh hiệu này không chỉ là niềm tự hào của riêng vùng Kinh Bắc, mà còn khẳng định vị trí và giá trị của quan họ trên bản đồ văn hóa thế giới.

Quan họ còn là biểu tượng của sự thanh lịch, duyên dáng và tài hoa trong nghệ thuật đối đáp. Ý nghĩa của dân ca quan họ còn được thể hiện qua vai trò gìn giữ và truyền dạy các giá trị văn hóa truyền thống, giáo dục đạo đức, lối sống cũng như góp phần bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước cho bao thế hệ.

Dù nhịp sống hiện đại ngày càng phát triển, quan họ Bắc Ninh vẫn bền bỉ sống mãi trong từng miền quê, từng mái đình, gốc đa, bến nước. Câu ca, làn điệu, bài hát quan họ Bắc Ninh vẫn tiếp tục được các liền anh, liền chị truyền lại cho thế hệ sau. Sức sống trường tồn ấy khiến quan họ luôn in đậm trong ký ức người dân và để lại ấn tượng khó phai đối với du khách thập phương.

Ý nghĩa quan họ Bắc Ninh

Dân ca quan họ Kinh Bắc tự hào khi được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể (Ảnh: Sưu tầm)

4. Đặc điểm của dân ca quan họ Bắc Ninh

4.1. Hát đối đáp nam, nữ

Một trong những đặc trưng tiêu biểu nhất của quan họ Bắc Ninh là hình thức hát đối đáp giữa nam và nữ theo cặp. Thông thường, một cặp nam (liền anh) sẽ hát đối với một cặp nữ (liền chị). Trong mỗi cặp, hai người sẽ có sự phân công rõ ràng: một người hát dẫn và một người hát luồn. Nhưng điều đặc biệt là giọng hát của họ phải hòa quyện, đồng thanh, tạo cảm giác như chỉ có một người hát – “tuy hai mà một”.

Điểm độc đáo trong lối hát quan họ còn nằm ở việc các cặp hát đến từ hai làng khác nhau. Một cặp liền chị của làng này sẽ đối đáp với một cặp liền anh của làng kia bằng cùng một làn điệu. Tuy nhiên, phần lời ca sẽ khác biệt và được thiết kế để tạo sự tương xứng, đối giọng hài hòa.

Hát đối đáp nam nữ quan họ Bắc Ninh

Đặc điểm nổi bật của dân ca quan họ Kinh Bắc là hình thức hát đối đáp giữa các liền anh – liền chị (Ảnh: Sưu tầm)

4.2. Giai điệu và lời ca trữ tình, sâu lắng

Tìm hiểu về dân ca quan họ Bắc Ninh bạn sẽ thấy rằng, giai điệu của quan họ vô cùng phong phú và đa dạng, với kho tàng hơn 500 bài ca và 213 làn điệu. Mỗi làn điệu đều mang nét riêng, được thể hiện bằng kỹ thuật ca hát tinh tế, thể hiện sự hòa quyện giữa âm nhạc, thơ ca và chất giọng đầy cảm xúc của người nghệ sĩ.

Lời ca quan họ thường được chia thành hai phần: lời chính và lời phụ. Lời chính là phần cốt lõi, truyền tải nội dung, ý nghĩa chủ đạo của bài hát. Lời phụ gồm các tiếng đệm, tiếng đưa hơi như “i hi”, “ư hư”, “a ha”… được thêm vào một cách sáng tạo nhằm làm cho câu hát thêm mềm mại, uyển chuyển. Nghệ thuật hát quan họ đòi hỏi nghệ sĩ không chỉ hát đúng lời chính mà còn biết kết hợp khéo léo các lời phụ để tạo chiều sâu cảm xúc, khiến bài ca trở nên sinh động, cuốn hút.

Ngoài yếu tố âm nhạc, phần lời trong các bài dân ca quan họ Bắc Ninh cũng là một điểm nổi bật. Chúng thường là những câu ca dao, tục ngữ, hoặc thơ lục bát được chọn lọc, trau chuốt ngôn ngữ kỹ lưỡng. Nội dung các bài ca chủ yếu xoay quanh những cung bậc cảm xúc của con người. Từ nỗi nhớ nhung, buồn bã khi chia xa, cho đến niềm vui, hạnh phúc trong khoảnh khắc hội ngộ, gặp gỡ của những đôi lứa yêu nhau.

Làn điệu quan họ Bắc Ninh

Giai điệu, lời ca của quan họ trữ tình, sâu lắng, xoay quanh những cung bậc cảm xúc của con người (Ảnh: Sưu tầm)

4.3. Trang phục đặc trưng

Trang phục quan họ Bắc Ninh được phân biệt rõ ràng giữa nam và nữ, tạo nên nét riêng đặc trưng cho loại hình nghệ thuật này. Nữ quan họ thường đội nón ba tầm hoặc nón thúng quai thao, vấn tóc bằng khăn mỏ quạ hoặc khăn vấn, khoác yếm, áo tứ thân, mặc váy, thắt lưng dài buông mềm mại.

Trong khi đó, nam quan họ lại nổi bật với khăn xếp, cầm ô lục soạn, mặc áo cánh bên trong, áo dài năm thân bên ngoài, quần dài và đi dép truyền thống. Điều đặc biệt là chiếc ô của liền anh và chiếc nón quai thao của liền chị ẩn chứa ý nghĩa tín ngưỡng cổ truyền của người Việt về thế giới tự nhiên, phản ánh tín ngưỡng thờ linga và yoni.

Trang phục hát quan họ

Trang phục hát quan họ có sự khác nhau giữa nam và nữ (Ảnh: Sưu tầm)

4.4. Tính gắn kết cộng đồng và nghi lễ truyền thống

Dân ca quan họ không chỉ là loại hình nghệ thuật biểu diễn độc đáo mà còn giữ vai trò quan trọng trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng của người dân vùng Kinh Bắc. Loại hình dân ca này gắn bó mật thiết với các lễ hội truyền thống, đặc biệt nổi bật là Hội Lim – nơi các làng quan họ Bắc Ninh tụ hội, giao lưu và hát đối đáp.

Thông qua các làn điệu quan họ, các làng không chỉ biểu diễn mà còn thực hiện nghi lễ kết chạ, kết nghĩa, xây dựng mối liên kết bền vững giữa các cộng đồng làng xã. Chính sự hội tụ này đã tạo dựng nên không gian văn hóa đặc trưng, nơi mọi người cùng chung tay giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương.

4.5. Ẩm thực quan họ

Nhắc đến quan họ Bắc Ninh, không thể không nhắc tới một khía cạnh văn hóa rất đặc trưng – ẩm thực quan họ. Trong nét sinh hoạt truyền thống, miếng trầu luôn giữ một vị trí trang trọng và là biểu tượng của tình cảm mời chào, gắn kết. Trầu thường được têm theo hai kiểu phổ biến: giầu têm cánh phượng và giầu têm cánh quế.

Mâm trầu trong hát quan họ

Trong khi hát quan họ, các liền anh, liền chị thường mời trầu quan khách (Ảnh: Sưu tầm)

Bữa cơm quan họ cũng mang đậm tính truyền thống và thẩm mỹ. Họ dùng mâm đan, bát đàn, sắp xếp món ăn gọn gàng, lịch sự. Thực đơn có thể thay đổi theo phong tục từng làng, nhưng thường không thể thiếu các món như: một đĩa thịt gà luộc, hai đĩa giò lụa, thịt lợn nạc. Đặc biệt, trong bữa cơm, các món ăn nhiều dầu mỡ thường được hạn chế để tránh ảnh hưởng đến giọng hát .

Xem thêm: Lịch trình du lịch Bắc Ninh 1 ngày ăn đủ nơi, chơi đủ chốn

5. Địa điểm thưởng thức dân ca quan họ Bắc Ninh

Để trải nghiệm trọn vẹn nét văn hóa độc đáo của dân ca quan họ, du khách có thể ghé thăm những địa điểm sau tại Bắc Ninh!

5.1. Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh là địa điểm biểu diễn chuyên nghiệp dành riêng cho loại hình nghệ thuật truyền thống này. Tại đây, thường xuyên diễn ra các chương trình biểu diễn định kỳ, mang đến cho du khách cơ hội thưởng thức những làn điệu quan họ chuẩn mực và giàu giá trị nghệ thuật nhất. Nhà hát tọa lạc ở khu Viêm Xá, phường Kinh Bắc, nổi bật với kiến trúc độc đáo lấy cảm hứng từ dáng hình một con thuyền lướt nhẹ trên mặt hồ, tạo nên không gian đậm chất văn hóa.

Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh

Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh là nơi du khách có thể thưởng thức các làn điệu quan họ trữ tình (Ảnh: Sưu tầm)

5.2. Các làng quan họ cổ, đền, chùa

Nếu muốn cảm nhận trọn vẹn không khí quan họ truyền thống, bạn nên ghé thăm các làng quan họ cổ hoặc các địa điểm tâm linh vào dịp lễ hội. Tiêu biểu như làng Diềm, chùa Dâu, đền Đô, chùa Phật Tích… Tại những nơi này, không khí “chơi Quan họ” vẫn được các liền anh, liền chị gìn giữ nguyên vẹn, mang đậm lề lối xưa, giúp du khách thực sự đắm chìm vào không gian văn hóa đặc sắc của vùng Kinh Bắc.

Làng Diềm Bắc Ninh

Làng Diềm được xem là “cái nôi” của dân ca quan họ Bắc Ninh (Ảnh: Sưu tầm)

5.3. Hội Lim

Nếu có dịp ghé thăm Bắc Ninh vào đầu xuân, đừng bỏ lỡ Hội Lim – lễ hội lớn nhất và đặc trưng nhất của vùng quan họ, diễn ra vào ngày 13 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn hòa mình vào không gian văn hóa đậm đà bản sắc, nơi những làn điệu quan họ Bắc Ninh được tái hiện sống động qua các hình thức diễn xướng truyền thống như hát hội, hát trên thuyền, hát ở cửa đình, cửa chùa.

Hội Lim Bắc Ninh

Không gian văn hóa đậm đà bản sắc với những làn điệu quan họ tại Hội Lim (Ảnh: Sưu tầm)

5.4. Các không gian văn hóa khác

Bên cạnh việc diễn xướng trong lễ hội truyền thống, ngày nay dân ca quan họ Bắc Ninh còn xuất hiện tại nhiều sự kiện văn hóa, du lịch hoặc trên các sân khấu biểu diễn chuyên nghiệp. Để không bỏ lỡ những chương trình đặc sắc này, bạn có thể tra cứu lịch biểu diễn từ các trung tâm du lịch địa phương. Thưởng thức quan họ không chỉ dừng lại ở việc lắng nghe những làn điệu hát, mà còn là dịp để bạn cảm nhận sâu sắc những giá trị truyền thống vẫn luôn được gìn giữ, phát huy trong đời sống hiện đại.

Hát quan họ tại các sự kiện

Dân ca quan họ Kinh Bắc còn xuất hiện tại nhiều sự kiện văn hóa, du lịch lớn (Ảnh: Sưu tầm)

Quan họ Bắc Ninh không chỉ là một loại hình dân ca truyền thống mà còn là biểu tượng văn hóa đặc sắc, phản ánh tâm hồn và lối sống người dân Kinh Bắc. Việc giữ gìn và phát huy quan họ giúp bảo tồn giá trị văn hóa quý báu của dân tộc, đồng thời mang lại trải nghiệm nghệ thuật sâu sắc cho du khách trong và ngoài nước. Hãy một lần khám phá và hòa mình vào không gian quan họ để cảm nhận nét đẹp truyền thống đậm đà, tinh tế của vùng đất Kinh Bắc.

Để hành trình khám phá quan họ Bắc Ninh thêm trọn vẹn và thuận tiện, du khách nên lựa chọn đặt phòng nghỉ dưỡng tại Vinpearl Hotel Bắc Ninh. Khách sạn nằm ngay khu vực trung tâm, sở hữu không gian đẳng cấp, dịch vụ chuyên nghiệp cùng nhiều tiện ích cao cấp như: ẩm thực, spa… Đây là điểm dừng chân lý tưởng cho mọi du khách khi tới Bắc Ninh.

Vinpearl Hotel Bắc Ninh

Vinpearl Hotel Bắc Ninh sở hữu phòng nghỉ sang trọng, tiện nghi

Đặt phòng Vinpearl Hotel Bắc Ninh ngay

Bên cạnh đó, du khách có thể kết hợp chuyến đi với trải nghiệm giải trí sôi động tại VinWonders Wave Park & Water Park, nằm cách Bắc Ninh chỉ khoảng gần 1 giờ di chuyển. Đây là khu vui chơi nước lớn với nhiều hoạt động hấp dẫn như trượt sóng, chèo thuyền kayak, bơi lội, cùng hàng loạt trò chơi dưới nước thú vị dành cho mọi lứa tuổi. VinWonders Wave Park & Water Park hứa hẹn mang đến những phút giây giải trí sảng khoái, phù hợp cho cả gia đình và nhóm bạn.

VinWonders Wave Park & Water Park

Thỏa thích vui chơi với nhiều trò chơi dưới nước thú vị tại VinWonders Wave Park & Water Park

Đặt vé VinWonders Wave Park & Water Park

FAQs – Những câu hỏi thường gặp về quan họ Bắc Ninh

Hát quan họ có những kỹ thuật hát nào?

Hát quan họ nổi bật với bốn kỹ thuật cơ bản là vang, rền, nền, nảy. Bên cạnh đó, nghệ sĩ còn sử dụng nhiều kỹ thuật khác như lấy hơi, nhả chữ, luyến láy, rung, ngân… Tất cả tạo nên nét mượt mà, duyên dáng và đặc trưng riêng cho quan họ Bắc Ninh.

Tục kết chạ trong quan họ là gì?

Tục kết chạ chính là mối quan hệ gắn bó, kết nghĩa anh em giữa hai làng quan họ khác nhau. Nhờ đó, người dân các làng thường xuyên tổ chức các cuộc giao lưu, hát đối đáp và gắn kết cộng đồng bền chặt qua làn điệu quan họ.

Quan họ thường được hát trong dịp nào?

Quan họ Bắc Ninh thường được thể hiện trong các dịp lễ hội làng, đặc biệt là mùa xuân đầu năm. Nổi bật nhất là tại Hội Lim – lễ hội lớn nhất của quan họ diễn ra vào tháng Giêng âm lịch.

Các sản phẩm được yêu thích nhất

Chia sẻ tin qua:
  • Copy to clipboard
https://vinwonders.com/vi/wonderpedia/news/quan-ho-bac-ninh/

Bài viết liên quan

Bài viết dành cho bạn

Top 21 địa điểm ăn uống Nha Trang ngon nức tiếng gần xa

12/08/2025 74.911 views

Nha Trang có gì chơi? Tổng hợp các địa điểm HOT nhất 2025

13/07/2025 48.897 views

TOP 31 khu du lịch Nha Trang HOT NHẤT 2025 không nên bỏ lỡ

12/08/2025 42.879 views

[MỚI NHẤT] Bảng giá vé VinWonders Nha Trang & ưu đãi hot

16/08/2025 31.365 views

Tìm kiếm

Ưu đãi nổi bật

[MEGA SALE 12.12] Ngày đôi rộn ràng, săn deal ngập tràn – Ưu đãi tới 50% giá vé VinWonders

[MEGA SALE 12.12] Ngày đôi rộn ràng, săn deal ngập tràn – Ưu đãi tới 50% giá vé VinWonders

Aquafield Nha Trang – Tổ hợp spa & xông hơi cao cấp Top 1 Hàn Quốc đầu tiên tại Việt Nam

Aquafield Nha Trang – Tổ hợp spa & xông hơi cao cấp Top 1 Hàn Quốc đầu tiên tại Việt Nam

[DEAL HỜI] Trọn bộ ưu đãi HOT nhất tại Nha Trang

[DEAL HỜI] Trọn bộ ưu đãi HOT nhất tại Nha Trang

Tìm vé

Lịch sử tìm kiếm

Phổ biến nhất

Tin tức & trải nghiệm

Trải nghiệm mùa lễ hội rực rỡ cùng VinWonders Nam Hội An

Trải nghiệm mùa lễ hội rực rỡ cùng VinWonders Nam Hội An

Cuối năm luôn là thời điểm được mong chờ nhất trong hành trình du lịch, khi bầu không khí trở nên ấm áp hơn, những sắc màu lễ hội lan tỏa khắp nơi và mỗi chuyến đi đều mang đến cảm giác đặc biệt. Tại VinWonders Nam Hội An, mùa Giáng sinh và Năm mới năm nay được thổi bùng với chuỗi sự kiện và hoạt động giải trí đầy cảm hứng, đưa du khách bước vào thế giới lễ hội tràn ngập âm nhạc, ánh sáng và những trải nghiệm đậm chất nghệ thuật.

 02/12/2025
VinWonders chính thức ra mắt VinWonders Affiliate

VinWonders chính thức ra mắt VinWonders Affiliate

VinWonders Affiliate có cơ chế hoa hồng hấp dẫn, chính sách thưởng đa dạng và bộ tài nguyên truyền thông sẵn có, hỗ trợ các nhà sáng tạo nội dung quảng bá các sản phẩm VinWonders một cách hiệu quả và thuận tiện.

01/12/2025