Tranh làng Hồ là một dòng tranh dân gian nổi tiếng của Việt Nam. Những bức tranh độc đáo này thường được vẽ trên giấy điệp, sử dụng màu sắc tự nhiên và khắc in trên ván gỗ. Tranh làng Hồ không chỉ tái hiện lại cuộc sống sinh động, tươi đẹp mà còn mang những giá trị văn hóa và nghệ thuật dân tộc to lớn.
1. Tranh làng Hồ – tranh dân gian nổi tiếng Việt Nam
Tranh làng Hồ là gì? Tranh làng Hồ còn được gọi là tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ, là một dòng tranh dân gian đặc trưng của Việt Nam, xuất xứ từ làng tranh Đông Hồ, phường Thuận Thành, Bắc Ninh. Trước đây, tranh thường được bán vào dịp Tết Nguyên đán, người dân nông thôn sẽ mua về dán trên tường, đến hết năm lại đốt bỏ và thay tranh mới vào mỗi năm.
Tranh tết Đông Hồ mang nét tinh túy và giá trị văn hóa to lớn, thông qua những hình ảnh dân dã, gần gũi để thể hiện những thông điệp đầy tính nhân văn. Ngoài ra, tranh làng Hồ rất đa dạng về mẫu mã, thể loại và chủ đề, phản ánh hầu hết tất cả những gì diễn ra trong đời sống bình dị của người lao động, từ hình ảnh chăn trâu thổi sáo, đấu vật, đánh ghen cho đến ước mơ vinh hoa phú quý, lễ trí, nhân nghĩa và cuộc sống lứa đôi, gia đình…
>>> Tham khảo: Khám phá 20 du lịch gia đình gần Hà Nội HOT nhất 2024
2. Những nét độc đáo tạo nên sức hút của tranh Đông Hồ
Tranh dân gian Đông Hồ có những nét độc đáo gì mà lại nổi tiếng, thu hút, hấp dẫn đến vậy? VinWonders sẽ bật mí ngay sau đây.
2.1. Được vẽ trên giấy điệp
Nét độc đáo đầu tiên tạo nên sức hút của tranh làng Hồ chính là chất liệu giấy in. Giấy in tranh Đông Hồ là giấy điệp. Người ta sẽ nghiền nát vỏ con điệp – một loại sò vỏ mỏng ở biển, trộn cùng với hồ dán (hồ nấu từ bột gạo tẻ hoặc gạo nếp, bột sắn) và sử dụng chổi lá thông quét hồ lên mặt giấy dó.
Chổi lá thông sẽ tạo ra các ganh chạy theo đường quét, vỏ điệp sẽ cho màu trắng, lấp lánh dưới ánh sáng. Ngoài ra, họ cũng có thể pha thêm màu khác vào hồ trong quá trình làm giấy điệp để tạo nên các tác phẩm tranh làng Hồ độc đáo và sáng tạo.
2.2. Sử dụng màu sắc tự nhiên
Trong tranh làng Hồ, những màu sắc sử dụng đều là màu tự nhiên. Màu đen được lấy từ than gỗ xoan, rơm nếp hoặc than lá tre, sau khi ngâm kĩ trong chum vại vài tháng mới sử dụng được. Màu xanh được lấy từ gỉ đồng hoặc lá chàm – loại lá ở vùng dân tộc thiểu số phía Bắc, thường dùng để nhuộm quần áo. Màu vàng được lấy từ hoa dành dành và hoa hòe – loài hoa thường dùng để sắc nước uống thanh nhiệt vào mùa hè. Màu đỏ được lấy từ gỗ vang, sỏi son trên núi Thiên Thai.
Các chất màu thô này sau khi lấy về sẽ được trộn lại với nhau và hoà cùng một lượng bột nếp trước khi in để tạo một lớp hồ, làm cho giấy cứng hơn sau khi phơi khô.
2.3. Dùng ván khắc in
Ván khắc in trong tranh làng Hồ có hai loại là ván in nét và ván in màu. Ván in nét thường được làm từ gỗ thừng mực hoặc gỗ thị bởi gỗ thị có thớ đa chiều, mềm và dễ khắc. Dụng cụ khắc ván chính là các mũi đục, còn được gọi là bộ ve, làm bằng thép cứng và mỗi bộ ve có khoảng 30 – 40 chiếc. Ván in màu được làm bằng gỗ mỡ vì loại gỗ này có khả năng giữ màu cao hơn so với nhiều loại gỗ khác khi in tranh.
2.4. Đề tài tranh làng Hồ phản ánh cuộc sống
Tranh Đông Hồ có sức hút với nhiều người cũng bởi những đề tài trên tranh phản ánh đậm chất cuộc sống mộc mạc, gần gũi và gắn liền với văn hoá người Việt. Tranh làng Hồ thường sử dụng những hình ảnh bình dị, đời thường như chăn trâu, đánh cá, hoặc những cảnh vật thiên nhiên và vườn làng tươi tốt…
Tùy theo nội dung chủ đề, tranh làng Hồ được chia thành 7 thể loại chính, bao gồm tranh thờ, tranh chúc tụng, tranh lịch sử, tranh truyện, tranh phương ngôn, tranh cảnh vật, tranh phản ánh sinh hoạt.
2.5. Mang giá trị văn hóa, nghệ thuật to lớn
Không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt, tranh làng Hồ còn mang những giá trị văn hóa, nghệ thuật to lớn. Những bức tranh này được coi là một biểu tượng, một nét đặc trưng văn hóa truyền thống của người Việt.
Với giá trị văn hóa, nghệ thuật to lớn ấy, nghề tranh dân gian Đông Hồ đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia từ năm 2013.
>>> Mách bạn: 5 workshop vẽ tranh Hà Nội cực hot dành cho người không chuyên
Các sản phẩm được yêu thích nhất
3. Quy trình làm tranh dân gian Đông Hồ
Tranh làng Hồ được làm hoàn toàn thủ công theo phương pháp truyền thống. Để hoàn thiện một bức tranh Đông Hồ, người nghệ nhân sẽ phải thực hiện nhiều công đoạn khác nhau. Dưới đây là chi tiết về các bước thực hiện:
- Sáng tác và tạo ván khắc gỗ: mỗi bức tranh làng Hồ sẽ có từ 2 – 5 ván khắc gỗ khác nhau, tùy thuộc vào màu sắc của từng mẫu. Đây là công đoạn khó nhất và đòi hỏi người thợ phải có kỹ thuật cao.
- Chuẩn bị giấy điệp: để có một tờ giấy điệp hoàn chỉnh, người ta sẽ phải chọn lựa từng loại vỏ dó, sau đó trải qua nhiều công đoạn như phơi, ngâm, giã nhuyễn, hòa bột vào bể seo, seo giấy, ép kiệt nước, phơi khô và đóng xén thành phẩm. Cuối cùng, họ sẽ quét hồ điệp lên để giấy bóng đẹp và bền hơn.
- In tranh: màu sắc trong tranh làng Đông Hồ gồm 5 màu chủ đạo hoàn toàn tự nhiên như: màu đỏ từ gạch non, màu vàng lấy từ hoa hòe, màu đen từ than lá tre, màu xanh từ lá chàm và màu trắng từ vỏ sò điệp. Mỗi bức tranh thường cần từ 2 – 5 ván khắc, mỗi ván tương ứng với một màu. Đầu tiên sẽ in màu đậm, tiếp theo là màu nhạt và cuối cùng là màu đen để hoàn thành bức tranh.
- Phơi tranh: sau khi in hoàn tất, tranh sẽ được phơi cho đến khi khô hoàn toàn.
>>> Gợi ý: 1001 địa điểm du lịch gần Hà Nội HOT nhất 2024
4. Hình ảnh và ý nghĩa của một số bức tranh làng Hồ nổi bật
Tranh dân gian Đông Hồ mang tính biểu trưng, trang trí nhưng vẫn giữ được nét mộc mạc và gần gũi với đời sống của người dân Bắc Bộ. Không chỉ vậy, tranh làng Hồ còn phản ánh sâu sắc đời sống tinh thần và vật chất của con người, thể hiện ước mong của người lao động về một cuộc sống gia đình hòa thuận, ấm no, hạnh phúc và một xã hội công bằng, tốt đẹp.
Dưới đây là một số hình ảnh tranh làng Hồ có ý nghĩa đặc biệt:
- Tranh “Đàn lợn âm dương”: bức tranh gắn bó với cuộc sống sinh hoạt bình dân, thể hiện mong muốn về một cuộc sống sung túc, an nhàn, cảm nhận về tình yêu thương và sự che chở của tình mẫu tử.
- Tranh “Vinh Quy bái tổ”: đây không chỉ là vinh dự cho tân khoa, cho cha mẹ mà còn là dịp để vị tân khoa thể hiện lòng biết ơn, kính trọng đối với tổ tiên, cha mẹ và người thầy dạy theo đạo lý Việt Nam “Công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy”. Đây là một truyền thống văn hóa rất đáng quý và đáng trân trọng.
- Tranh “Đánh ghen”: hình ảnh một bà vợ xắn váy xông tới, tay cầm kéo định cắt tóc cô nhân tình, ông chồng bị bắt quả tang nhưng một tay vẫn ôm nhân tình để bảo vệ còn tay kia thì hòa hoãn với vợ. Đứa bé đang chắp tay van lạy vì cư xử của bậc phụ mẫu. Đây là một bức tranh dí dỏm nhưng mang tính giáo dục sâu sắc, cảnh báo về hành động của cha mẹ có thể ảnh tưởng tới sự hình thành nhân cách của con trẻ.
- Tranh “Đám cưới chuột”: bức tranh thể hiện tính cách thuần hậu, chất phác của người bình dân và cũng giàu chất triết lý dân gian, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Đám cưới chuột bề ngoài là một đám cưới vui vẻ thế nhưng lại phải có cống vật dâng lên mèo. Bức tranh thể hiện các tầng lớp xã hội phong kiến thông qua hình tượng các con vật một cách dí dỏm và sâu sắc…

Tranh “Đám cưới chuột” thể hiện các tầng lớp xã hội phong kiến thông qua hình tượng các con vật (Ảnh: sưu tầm)
- Tranh “Lý ngư vọng nguyệt” (Cá chép trông trăng): bức tranh ngụ ý về ý chí vươn lên, vượt khó, phấn đấu trong học hành và sự thành đạt.
5. Địa điểm thưởng lãm những tác phẩm tranh Đông Hồ
Nếu muốn tìm hiểu và thưởng lãm những tác phẩm tranh làng Hồ đặc sắc, bạn có thể ghé đến các địa điểm sau:
5.1. Làng tranh Đông Hồ
- Địa chỉ: Thuận Thành, Bắc Ninh
Làng nghề tranh Đông Hồ là một làng nghề nổi tiếng về tranh dân gian nằm trên bờ Nam sông Đuống, cạnh cầu Hồ và cách Hà Nội khoảng 25km. Đến thăm làng tranh, bạn sẽ được chiêm ngưỡng vô vàn tác phẩm nghệ thuật tranh Đông Hồ ý nghĩa, độc đáo.
Đặc biệt đến với làng tranh Đông Hồ Bắc Ninh, du khách còn có cơ hội trải nghiệm làm tranh vô cùng thú vị, tận mắt chứng kiến các nghệ nhân tỉ mỉ, khéo léo và chăm chút như thế nào để tạo nên những bức tranh Đông Hồ đẹp tinh xảo và có hồn như vậy.
>>> Dắt túi: Kinh nghiệm du lịch gần Hà Nội 1 ngày chi tiết nhất
5.2. Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam
- Địa chỉ: 66 Đ.Nguyễn Thái Học, Hà Nội
Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam được xây dựng vào thế kỷ XX, đây là nơi lưu giữ gần 20.000 hiện vật quý giá, tiêu biểu cho nền mỹ thuật Việt Nam từ thời kỳ tiền sử đến nay. Đến đây, bạn sẽ được tham quan, chiêm ngưỡng những hiện vật, tác phẩm nghệ thuật đồ sộ như các vũ khí, công cụ sản xuất thời tiền sử, kiến trúc cung đình, tranh làng Sình Huế, tranh làng Hồ…
5.3. Bảo tàng Lịch sử quốc gia
- Địa chỉ: 216 Đ.Trần Quang Khải, Hà Nội
Một địa điểm thưởng lãm tranh làng Hồ nữa mà bạn có thể ghé đến chính là bảo tàng Lịch sử quốc gia. Nơi đây hiện đang lưu giữ và trưng bày khoảng 40 bức tranh làng Hồ. Mỗi bức tranh là một đề tài khác nhau với kích thước trung bình dài 35cm và rộng 25cm. Các bức tranh làng Hồ đang được trưng bày và bảo quản tại kho hiện vật của bảo tàng. Nếu bạn đam mê nghệ thuật dân gian và muốn tìm hiểu thêm về nền văn hóa truyền thống Việt Nam qua tranh Đông Hồ, thì đây là điểm đến lý tưởng.
Du lịch Hà Nội, ngoài thưởng lãm các tác phẩm tranh làng Hồ độc đáo hay tham quan các địa điểm nổi tiếng, in đậm dấu ấn thời gian như: Lăng Bác, nhà tù Hỏa Lò, Văn Miếu Quốc Tử Giám, Hoàng thành Thăng Long, Hồ Gươm… bạn đừng quên dành thời gian vui chơi, xả hơi tại các khu vui chơi giải trí nổi tiếng, sầm uất bậc nhất Thủ đô như VinWonders Wave Park & Water Park và VinKE & Vinpearl Aquarium.
Công viên giải trí VinWonders Wave Park & Water Park chính là tọa độ vui chơi siêu hot hiện nay. Ghé đến VinWonders Wave Park, du khách sẽ được trải nghiệm các hoạt động vô cùng thú vị bên bờ biển nhân tạo tuyệt đẹp, bể tạo sóng lớn nhất thế giới, hồ nước mặn lớn nhất châu Á hay tham gia 10 cụm trò chơi nước cùng hoạt động thể thao trên biển.

Thỏa thích vui chơi, trải nghiệm nhiều hoạt động thú vị bên bờ biển nhân tạo tuyệt đẹp tại VinWonders Wave Park
Còn nếu bạn thích sự sôi động, đam mê các hoạt động thử thách cao, VinWonders Water Park sẽ là điểm đến hoàn hảo. Tại đây, bạn sẽ được thỏa sức vui chơi với các trải nghiệm giải trí nước đỉnh cao, bể bơi lớn ngoài trời và bể bơi bốn mùa trong nhà, khám phá quảng trường sự kiện Marina Square độc đáo, phong cách…
Đặt ngay vé VinWonders Wave Park & Water Park
Ngoài ra, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá hàng loạt trải nghiệm hấp dẫn tại VinKE & Vinpearl Aquarium. Đến thủy cung Vinpearl Aquarium Times City, du khách như lạc bước vào thế giới đại dương đa sắc màu với hơn 30.000 sinh vật biển, tha hồ check-in lưu giữ kỷ niệm và thưởng thức những màn trình diễn đặc sắc như Nàng tiên cá, Làm quen với bò sát, Cho chim cánh cụt ăn… Bên cạnh đó, VinKE còn có các hoạt động vui chơi giải trí kết hợp hướng nghiệp dành cho trẻ nhỏ như đầu bếp nhí, đài truyền hình, lính cứu hỏa… cùng khu máy trò chơi trong nhà vô cùng thú vị.
Đặt ngay vé VinKE & Vinpearl Aquarium
Tranh làng Hồ là một dòng tranh dân gian nổi tiếng, mang những giá trị văn hóa, nghệ thuật to lớn. Bài viết trên đây đã chia sẻ tất tần tật về tranh làng Hồ, quy trình làm tranh, ý nghĩa của từng bức tranh… Hy vọng những thông tin mà VinWonders cung cấp trên đây có thể giúp bạn hiểu hơn về dòng tranh dân gian độc đáo này.
Tham khảo các ưu đãi VinWonders hot nhất
Các sản phẩm được yêu thích nhất
vi
English
中文 (中国)
한국어 

























![[Ưu đãi 5%] Trải nghiệm ẩm thực Deep Sea ngon hết ý, tận hưởng không gian chill mê ly](https://static.vinwonders.com/production/DSC_5620-329x220.jpg)
