Khám phá làng gốm Bàu Trúc – “bảo tàng gốm” sống động tại Ninh Thuận

Mục lục

Khám phá làng gốm Bàu Trúc Ninh Thuận (Ảnh: Sưu tầm)

Nếu bạn đang có kế hoạch du lịch Ninh Thuận, đừng quên ghé thăm làng gốm Bàu Trúc – một địa điểm trải nghiệm văn hóa độc đáo và hấp dẫn. Cùng VinWonders khám phá thêm về địa danh thú vị này để biết làng gốm Bàu Trúc ở đâu và có những hoạt động gì đặc sắc.

1. Giới thiệu về làng gốm Bàu Trúc Ninh Thuận

• Địa chỉ: Khu phố 7, Ninh Phước, Ninh Thuận

• Giá vé tham quan: Miễn phí

Theo bản đồ Ninh Thuận, địa chỉ làng gốm Bàu Trúc nằm ngay trên tuyến đường quốc lộ 1A, cách thành phố Phan Rang khoảng 10km. Gốm Bàu Trúc có nhiều nét đặc trưng trong quá trình sản xuất như không dùng bàn xoay, nung gốm bằng lửa củi hay phun màu bằng lá cây và tro… Mỗi sản phẩm gốm làm ra đều mang một vẻ đẹp riêng, in đậm nét văn hóa của dân tộc Chăm xưa. 

>>> Xem ngay: Ninh Thuận có gì chơi? 20 địa điểm du lịch và vui chơi HOT nhất

2. Cách di chuyển đến làng gốm Chăm Bàu Trúc

Để đến được làng gốm Bàu Trúc ở Ninh Thuận, bạn nên xuất phát từ trung tâm thành phố Phan Rang. Sau đó, bạn chỉ cần di chuyển về phía Nam theo quốc lộ 1A khoảng 10km, rồi rẽ phải vào đường Nguyễn Huệ. Tại đây, bạn tiếp tục đi khoảng 500m, rẽ phải vào đường DT703. Đi đến ngã tư thấy hợp tác xã làng gốm Chăm Bàu Trúc thì rẽ phải chừng 50m nữa là đến nơi.

Hướng dẫn đường đi đến làng gốm Bàu Trúc (Ảnh: Sưu tầm)

>>> Lưu lại: Danh sách 21 hãng taxi Ninh Thuận tốt nhất 2024 kèm số điện thoại

3. Những nét độc đáo của làng gốm Bàu Trúc

Nếu đã từng đọc qua một số bài giới thiệu về làng gốm Bàu Trúc Ninh Thuận, bạn sẽ biết nơi đây là một làng nghề truyền thống đã có từ thời vua Minh Mạng với tuổi đời hàng trăm năm. Đây cũng là làng gốm lâu đời nhất Đông Nam Á với nhiều nét độc đáo mang đậm dấu ấn của văn hóa Chăm Pa cổ xưa. 

3.1. Tổ nghề gốm Bàu Trúc là cận thần của vua Po K’long Giarai

Theo những ghi chép về lịch sử hình thành làng gốm Bàu Trúc, tổ nghề của làng gốm này chính là ông Poklong Chanh, một vị quan trung thành của vua Po K’long Giarai. Thay vì làm quan triều đình, ông lại chọn lui về gắn bó với làng gốm và dạy cho phụ nữ Chăm cách làm gốm từ các nguyên liệu dân dã như đất sét, cát non. 

Đến nay, những người phụ nữ Chăm tại đây vẫn truyền nghề từ đời này qua đời khác để tạo ra những tác phẩm gốm tinh xảo và giữ lửa cho nghề gốm truyền thống suốt bao năm tháng. Hình ảnh làng gốm Bàu Trúc cũng nhờ vậy mà được lưu truyền đến tận hôm nay. 

Lịch sử về làng nghề gốm lâu đời tại Ninh Thuận (Ảnh: Sưu tầm)

3.2. Nghề gốm Bàu Trúc xưa là “mẹ truyền con nối”

Theo lời thuyết minh về làng gốm Bàu Trúc của người dân địa phương hay các hướng dẫn viên du lịch, nghề gốm Bàu Trúc đặc trưng với phong tục “mẹ truyền con nối”. Theo đó, chỉ có phụ nữ mới được học và làm gốm. Những bí quyết và kỹ thuật làm gốm sẽ được truyền từ mẹ sang con, từ bà sang cháu qua các thế hệ. 

Nguồn gốc của truyền thống đặc biệt này là do người Chăm Pa cổ theo chế độ mẫu hệ. Những người phụ nữ trong gia đình được coi là trụ cột và người đại diện giữ gìn di sản văn hóa của dân tộc.

3.3. Mỗi gia đình chính là một nơi chế tác, là lò nung gốm

Làng gốm Bàu Trúc hiện có hơn 400 hộ gia đình, trong đó trên 80% vẫn tiếp tục theo đuổi nghề gốm truyền thống. Mỗi gia đình lại như một xưởng gốm thu nhỏ khi đều sở hữu một lò nung riêng tại gia, được xây dựng từ gạch và vôi, có hình dáng giống chiếc bánh xe hoặc mũ cối. 

Những gia đình khá giả hơn thì mở hẳn showroom hoặc xưởng gốm, thuê mướn nhân công để sản xuất số lượng gốm lớn. Số gốm này vừa để trưng bày vừa để bán cho du khách như một món đồ lưu niệm độc đáo và ý nghĩa.

Mỗi gia đình tại làng gốm Bàu Trúc đều có một lò nung gốm tại gia (Ảnh: Sưu tầm)

3.4. Vẫn duy trì cách làm gốm cổ truyền từ ngàn năm trước

Không giống như làng gốm Bát Tràng Hà Nội, làng gốm Bàu Trúc không hề sử dụng bàn xoay để tạo hình sản phẩm, mà chỉ dùng kĩ thuật dẫn dã gọi nôm na là “nặn bằng tay, xoay bằng mông” để làm nên những món đồ gốm độc đáo. 

Nguyên liệu làm gốm chỉ đơn giản là đất sét mịn tự nhiên được lấy từ bờ sông Quao, trộn với cát trắng hạt nhỏ theo tỷ lệ chung. Sau khi tạo hình xong, sản phẩm được phơi nắng để khô rồi nung trong lò “lộ thiên” bằng củi và rơm. Màu sắc của gốm được tạo ra bằng cách phun tro cây hoặc lá cây lên sản phẩm khi nung.

3.5. Sản phẩm gốm Bàu Trúc là “độc bản” pha vàng

Gốm Bàu Trúc có rất nhiều sản phẩm khác nhau từ những vật dụng sinh hoạt như bình, chậu, ấm, chén, đĩa, đến những vật trang trí như bình hoa, đèn lồng, tượng thần linh, động vật… Mỗi sản phẩm tại đây đều được làm hoàn toàn bằng tay và không dùng bàn xoay nên luôn là “độc bản”, không có hai sản phẩm nào giống nhau.

Sản phẩm gốm Bàu Trúc được thiết kế “độc bản” (Ảnh: Sưu tầm)

Sản phẩm gốm Bàu Trúc còn có các màu sắc đặc trưng như vàng đỏ, đỏ hồng, đen xám, vệt nâu rất độc đáo. Người dân nơi đây còn “khoe” rằng trong mỗi sản phẩm gốm Bàu Trúc đều được pha vàng, khi đem soi dưới ánh nắng sẽ phát ra những đốm sáng lấp lánh cực đẹp mắt.

4. Review du lịch làng gốm Bàu Trúc có gì thú vị?

Du lịch làng gốm Bàu Trúc là một trong những ý tưởng tuyệt vời để du khách vừa được khám phá những nét văn hóa độc đáo, vừa được trải nghiệm nhiều hoạt động đặc sắc. Giá vé tham quan làng gốm Bàu Trúc hoàn toàn miễn phí nên đây cũng được xem là điểm đến khá lý tưởng cho mọi đối tượng du khách. 

4.1. Tìm hiểu kỹ thuật làm gốm đặc biệt của người Chăm

Khám phá kỹ thuật làm gốm Bàu Trúc là một trong những hoạt động hấp dẫn nhiều du khách. Dù đã hơn hàng trăm năm tuổi, gốm Bàu Trúc vẫn giữ gìn được cách làm thủ công, không sử dụng bàn xoay hay máy móc hiện đại. Nguyên liệu làm gốm đơn giản, được pha trộn từ đất sét sông Quao và cát non của những con suối thượng nguồn. 

Sau khi tạo hình, sản phẩm được phơi khô dưới nắng rồi mang đi nung trong lò không có mái che. Màu vàng đỏ đặc trưng của gốm Bàu Trúc được tạo ra bằng cách phun tro cây hoặc lá cây và pha chút lấp lánh từ sa khoáng. Chỉ cần có du khách yêu cầu, người nghệ nhân sẽ biểu diễn tạo hình và nặn nên những sản phẩm gốm chỉ trong chốc lát. 

Kỹ thuật làm gốm Bàu Trúc không hề sử dụng bàn xoay (Ảnh: Sưu tầm)

4.2. Tự tay làm các sản phẩm gốm thủ công

Ngoài việc khám phá các kỹ thuật làm gốm truyền thống, bạn còn có cơ hội được tự tay chế tác những sản phẩm gốm theo phong cách riêng của riêng mình. Các nghệ nhân tại làng gốm Bàu Trúc sẽ hướng dẫn bạn tận tình từ khâu pha bột đến tạo hình, cuối cùng là bước nung gốm và lên màu. Bạn có thể mang về lưu giữ làm kỷ niệm hoặc làm quà tặng cho người thân, bạn bè cũng rất ý nghĩa. 

4.3. Chiêm ngưỡng điệu múa truyền thống đặc sắc của thiếu nữ Chăm

Làng gốm Bàu Trúc không chỉ nổi tiếng với nghề làm gốm mà còn có những điệu múa truyền thống của người Chăm. Điệu múa này được gọi là “xoay người múa đất” với ý nghĩa tôn vinh nghề làm gốm, đồng thời cũng thể hiện sự khéo léo, duyên dáng và uyển chuyển của người phụ nữ Chăm Pa. 

Nếu ghé đến làng vào đúng dịp lễ, tết thì đây là một trải nghiệm cực kỳ hấp dẫn mà bạn không nên bỏ lỡ. Không khí sôi động, vui tươi giữa tiếng trống, tiếng kèn hòa cùng tiếng hát của người dân tộc nơi đây sẽ đem đến cho bạn những kỉ niệm rất đáng nhớ. 

Điệu múa truyền thống của phụ nữ Chăm tại Ninh Thuận (Ảnh: Sưu tầm)

4.4. Mua gốm Bàu Trúc độc bản về làm kỷ niệm, quà cho người thân

Nhắc đến đặc sản Ninh Thuận, nhiều người thường nhớ ngay đến những món ngon dân dã với hương vị độc đáo. Tuy nhiên, tại đây còn có một đặc sản nổi tiếng không kém chính là gốm Bàu Trúc. Các sản phẩm gốm tại đây có rất nhiều loại khác nhau, đa dạng từ mẫu mã, hoa văn đến màu sắc để du khách thỏa thích lựa chọn theo nhu cầu và sở thích.

Từng chiếc chén, bát, đĩa, bình, lọ… đều được làm hoàn toàn thủ công, dưới bàn tay khéo léo và tỉ mỉ của người nghệ nhân. Do đó, mỗi sản phẩm sẽ là duy nhất và không có phiên bản thứ hai. Điều này đã tạo nên nét đặc trưng hiếm có ở làng gốm Bàu Trúc. 

Du khách quốc tế tham quan làng gốm (Ảnh: Sưu tầm)

4.5. Cơ hội thưởng thức đặc sản truyền thống của người Chăm

Làng gốm Bàu Trúc còn có những món ăn đặc sản, mang đậm phong vị truyền thống của người Chăm chẳng hạn như: thịt trâu, thịt dê, thịt gà chế biến cùng các loại rau/lá địa phương, bánh sayaka tiến vua, các loại bánh nếp… Mỗi món ăn đều có một hương vị rất riêng và hấp dẫn, đảm bảo ăn một lần là nhớ mãi. 

4.6. Tham gia vào lễ hội Katê độc đáo

Cuối cùng, bạn đừng quên tham gia vào lễ hội Katê Ninh Thuận tại làng gốm Bàu Trúc. Đây là lễ hội lớn nhất của người Chăm, diễn ra vào khoảng tháng 10 dương lịch để tưởng nhớ các vị thần và tổ tiên. Lễ hội có nhiều hoạt động tâm linh tại các đền, tháp cổ kính và các hoạt động văn hóa khác như ca múa nhạc truyền thống. 

Lễ hội Katê cũng là dịp để mọi người gặp gỡ, chúc tụng, chia sẻ niềm vui và khó khăn trong cuộc sống hoặc cho các cặp đôi tìm hiểu và chọn bạn đời. Người Chăm cũng chọn ngày này như một cơ hội để giao lưu và quảng bá văn hóa vùng miền đến du khách bốn phương. 

Lễ hội Katê đặc trưng của người Chăm Pa (Ảnh: Sưu tầm)

5. Những lưu ý khi du lịch làng gốm Bàu Trúc ở Ninh Thuận

• Khi ghé thăm làng nghề gốm Bàu Trúc bạn có thể chọn ở tại một số các khách sạn, nhà nghỉ ở các khu vực lân cận để tiện di chuyển. Ngoài ra, bạn cũng có thể lưu trú tại các phòng nghỉ ở nhà sinh hoạt cộng đồng bên trong làng gốm. 
• Làng gốm Bàu Trúc giá vé hoàn toàn miễn phí, bạn được thỏa thích tham quan và khám phá những điểm hấp dẫn tại nơi đây hoặc mua vài món đồ gốm lưu niệm xinh xắn về làm quà. 
• Đừng quên kết hợp tham quan làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp – một trong những làng nghề truyền thống của Ninh Thuận, chỉ cách làng gốm Bàu Trúc chừng 3km. 
• Lưu ý tôn trọng các nghệ nhân và xin phép khi muốn chụp ảnh hay quay video ở làng gốm.

Với những du khách yêu thích du lịch và muốn có thật nhiều trải nghiệm tại những vùng đất mới, việc kết hợp du lịch Ninh Thuận – Nha Trang sẽ là một gợi ý khá hay ho. Đây đều là hai thành phố biển cực kỳ nổi tiếng với vô vàn điểm đến hấp dẫn. 

Nếu Ninh Thuận có làng gốm Bàu Trúc chứa đựng nhiều giá trị truyền thống quý báu thì Nha Trang lại là thiên đường du lịch sôi động, hấp dẫn với các khu vui chơi giải trí đẳng cấp, trong đó bạn nhất định không thể bỏ qua VinWonders Nha Trang. 

Chiêm ngưỡng hệ sinh thái biển đặc sắc Sea World

VinWonders Nha Trang là công viên giải trí của những kỷ lục, nơi mang đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo với các trò chơi cảm giác mạnh (Đu quay dây văng, đua xe trên không…); các trò chơi dưới nước thú vị tại công viên nước ngọt Tropical Paradise; cơ hội khám phá thế giới đại dương Sea World kỳ bí với hơn 30.000 sinh vật biển độc đáo hay tham quan vườn thú thu nhỏ King’s Garden…

Tham quan khu vườn 5 châu huyền thoại World Garden

 >>> Booking vé vui chơi VinWonders Nha Trang để nhận được ưu đãi hấp dẫn cho chuyến du lịch sắp tới

Làng gốm Bàu Trúc là một địa điểm không thể bỏ qua khi bạn đi du lịch Ninh Thuận. Đây là nơi bạn có thể tìm hiểu và cảm nhận được những nét đẹp trong văn hóa của người Chăm qua những sản phẩm gốm tinh xảo, độc đáo. Thông qua những điệu múa dân gian hay các món ăn đặc sản ấn tượng, du khách còn hiểu thêm về những giá trị văn hóa của người dân nơi đây.

>>> Đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá khu vui chơi giải trí đẳng cấp quốc tế bằng cách Booking vé vui chơi VinWonders Nha Trang ngay từ bây giờ