Nước mắm Phan Thiết – niềm tự hào của người dân miền biển Bình Thuận

Mục lục

Thương hiệu nước mắm Phan Thiết được nhiều người ưa chuộng (Ảnh: Sưu tầm)

Nước mắm là loại gia vị không thể thiếu trong mâm cơm của người Việt, giúp nhiều món ăn thêm đậm đà, kích thích, hấp dẫn người thưởng thức. Trong vô vàn thương hiệu nước mắm, nước mắm Phan Thiết luôn được đánh giá cao về hương vị và chất lượng, được nhiều bà nội trợ tin dùng và du khách chọn mua về làm quà khi du lịch Phan Thiết.

1. Nước mắm Phan Thiết – đặc sản trứ danh xứ biển

Đặc sản Phan Thiết nước mắm cá cơm từ lâu đã nổi tiếng xa gần bởi hương vị thơm ngon. Từng giọt nước mắm chắt lọc bao nhiêu tinh hoa từ biển cả và đôi tay khéo léo của con người miền biển. Nước mắm ngon được làm từ nguyên liệu chính là cá cơm, muối trong lu hoặc thùng lèo tạo nên giọt nước mắm sóng sánh, đậm đà. 

1.1. Nguyên liệu chính là cá cơm

Đặc sản nước mắm Phan Thiết chủ yếu được chế biến từ cá cơm với nhiều loại khác nhau như cá cơm than, cá cơm sọc tiêu, cơm đỏ, sọc phấn, phấn chì, cá cơm lép… Trong đó, cá cơm than và sọc tiêu là hai loại cá được ưa chuộng và cho ra nước mắm ngon nhất.

Cá cơm là loại cá nhỏ, có hình dạng như ngón tay người, kích thước to nhỏ tùy loại. Thông thường, con to nhất cũng chỉ bằng ngón tay út người lớn nên phân rã thành mắm nhanh. Loại cá này thường xuất hiện từ tháng 4 cho đến tháng 8 Âm lịch hằng năm. Những người làm mắm lâu năm cho biết độ ngon của nước mắm cá cơm Phan Thiết phụ thuộc vào thời gian đánh bắt cá, chất lượng cá, công thức chế biến và tay nghề của người làm mắm. 

Cá cơm là nguyên liệu chính để làm nước mắm (Ảnh: Sưu tầm)

1.2. Được chế biến trong lu hoặc thùng lều

Khác với nước mắm ở những nơi khác, nước mắm ở Phan Thiết được chế biến trong thùng lều hoặc trong lu nhằm cho ra hương vị nước mắm ngon nhất. 

• Nước mắm được chế biến trong thùng lều

Để làm thùng lều, người ta dùng loại thùng gỗ hình trụ, cao 2 – 2,5m, đường kính 1,5 – 2m, dung tích khoảng 2.5 – 8m3 để làm thùng muối cá. Gỗ để làm thùng là các loại gỗ mềm như gỗ mít, bằng lăng, bờ lời để “niềng” lại bằng dây quanh thân thùng các mảnh gỗ sẽ được siết chặt, không có khe hở. Cá sau khi được trộn với muối để muối mắm thì người ta cho vào đầy thùng lều rồi phủ lên một lớp cá kè đã được kết lại như tấm chiếu. Cuối cùng, người ta rải một lớp muối lên trên, dùng vỉ tre cài trên mặt rồi xếp đá đè xuống.

Sau 2 – 4 ngày muối, người ta mở nút lù ở đáy thùng lều để tháo dịch cá chảy ra. Đây gọi là nước bổi, nước có mùi tanh, chưa ăn được. Người ta thường lọc bỏ váng bẩn của nước bổi rồi dùng nó làm nước châm vào các thùng chượp đã chín để tăng độ đạm. Rút nước bổi xong thì chượp trong thùng xẹp xuống, bắt đầu quá trình thủy phân chính. Khi quá trình thủy phân hoàn thành, nước mắm sẽ hình thành. Nước mắm có màu từ vàng rơm đến nâu đỏ cánh gián (tùy từng mẻ cá) và có mùi thơm đặc trưng.

•  Nước mắm được chế biến trong lu

Cách chế biến trong lu cũng tương tự như trong thùng lều về công đoạn chượp, tỷ lệ cá và muối, cách muối. Điểm khác biệt là cá sau khi cho vào lu sẽ được đậy kín phơi ngoài trời chứ không để trong nhà như thùng lều. Cách này sẽ giúp mắm chín nhanh hơn. Đây là phương pháp làm nước mắm truyền thống phổ biến ở Phan Thiết, đặc biệt là ở các cơ sở nhỏ chế biến nhỏ lẻ. 

Các lu nước mắm được phơi dưới trời nắng (Ảnh: Sưu tầm)

1.3. Trong sánh, thơm nồng, khác biệt với nước mắm Phú Quốc

Khác biệt dễ nhận thấy nhất giữa nước mắm Phan Thiết so với nước mắm Phú Quốc và các vùng khác là nước mắm ở đây có màu vàng rơm (nếu nguyên liệu là cá cơm) hoặc có màu nâu nhạt (nếu nguyên liệu là cá nục). Nước mắm trong, sóng sánh, có mùi thơm nồng, vị ngọt đậm do có độ đạm cao.

Sự khác biệt này đến từ quá trình ủ chượp dưới trời nắng, gió và nhiệt độ trung bình cao của khí hậu vùng Nam Trung Bộ tác động tích cực đến cơ chế lên men của quá trình ủ muối mà những nơi khác không có được. 

>>> Mách bạn: 15 món ngon Phan Thiết du khách rỉ tai nhau “không thể bỏ qua”

2. Lịch sử nước mắm Phan Thiết

Làng nghề nước mắm Phan Thiết đã hình thành từ rất lâu đời. Nước mắm Phan Thiết đã có từ thời Tổng Đức Thắng (1809). Nước mắm khi đó chủ yếu được làm để bán ở Đàng Ngoài. Đầu thế kỷ 20, nước mắm Phan Thiết có tên là nước mắm Liên Thành – một thương hiệu nước mắm nổi tiếng thời bấy giờ và được bán rộng rãi trong Nam ngoài Trung.

Đến năm 2007, tên gọi nước mắm Phan Thiết đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận đăng ký bảo hộ vô thời hạn trên lãnh thổ Việt Nam để chứng nhận cho các loại nước mắm được chế biến theo đúng tiêu chuẩn chất lượng và An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. Trước đó 8 năm, ngoài Việt Nam, một công ty tên là Kim Seng, có trụ sở tại California (Mỹ) đã đăng ký thương hiệu “nước mắm nhĩ thượng hạng Phan Thiết” ở Văn phòng bản quyền sáng chế và nhãn hiệu thương mại Hoa Kỳ.

Ngày nay, nước mắm Phan Thiết là thương hiệu nổi tiếng, có mặt ở khắp các tỉnh thành trên cả nước và một số thị trường nước ngoài. 

Làng nghề nước mắm truyền thống Phan Thiết có lịch sử lâu đời (Ảnh: Sưu tầm)

3. Những thương hiệu nước mắm Phan Thiết ngon, chất lượng

Nước mắm Phan Thiết từ lâu đã trở thành thương hiệu được nhiều bà nội trợ tin dùng. Nếu bạn băn khoăn không biết mua nước mắm Phan Thiết ở đâu ngon, hãy cùng điểm qua một số thương hiệu nước mắm nổi tiếng Phan Thiết được nhiều người lựa chọn sau: 

>>> Dắt túi: Bật mí kinh nghiệm du lịch Phan Thiết 3 ngày 2 đêm vừa vui vừa tiết kiệm 

4. Khám phá bảo tàng nước mắm Phan Thiết – Làng Chài Xưa

• Địa chỉ: 360 Nguyễn Thông, Phú Hài, TP. Phan Thiết, Bình Thuận
• Giờ mở cửa: 9:00 – 18:00 
• Giá vé tham quan: 100.000 VNĐ/người (Trẻ em < 1m: miễn phí)

Bảo tàng Làng Chài Xưa là bảo tàng nước mắm đầu tiên, duy nhất tại Việt Nam. Bào tàng có tổng diện tích 1.600m2, chia thành 14 không gian nhỏ theo từng chủ đề riêng biệt. Nơi đây tái hiện sống động lịch sử hình thành, phát triển của làng chài Phan Thiết từ thời Chăm Pa, vua Nguyễn, thời Pháp thuộc đến những thập niên 40 – 60. 

Du khách đến địa điểm du lịch Phan Thiết bảo tàng Làng Chài xưa, sẽ được ngắm nhìn các di vật, đóng vai diêm dân trên cánh đồng muối, tương tác nhập vai làm dân chài lưới cá, thăm phố cổ Phan Thiết 300 năm, tìm hiểu quy trình làm nước mắm, ghé nhà hàm hộ (đại gia nước mắm) xưa…

Khu vực Nam Trung Bộ nước ta có nhiều làng nghề nước mắm truyền thống nổi tiếng, nếu có dịp ghé Phan Thiết tìm hiểu về nước mắm thì bạn có thể ghé những làng nghề nước mắm Nha Trang để hiểu thêm về món đặc sản, thứ gia vị tinh túy, đặc trưng của người Việt. Du lịch Phan Thiết – Nha Trang không chỉ là chuyến hành trình tìm hiểu về nước mắm truyền thống mà còn là chuyến tham quan, khám phá những vùng biển đẹp mê hồn trên đất nước ta.

Không gian yên bình, đẹp thơ mộng của biển đảo Nha Trang

Phố biển Nha Trang – địa điểm du lịch hấp dẫn bậc nhất nước ta không chỉ bởi cảnh đẹp biển đảo hoang sơ, thơ mộng mà còn có nhiều địa điểm tham quan, vui chơi nổi tiếng như VinWonders Nha Trang – một điểm đến với nhiều trải nghiệm thú vị có 1 – 0 – 2 khiến du khách thích mê. 

Du khách vui chơi tại VinWonders Nha Trang

Đến với VinWonders Nha Trang, du khách sẽ được trải nghiệm nhiều hoạt động vui chơi, giải trí thú vị như tham quan, tìm hiểu các loài động, thực vật ở khu vườn World Garden, King’s Garden; xem show diễn bom tấn thực cảnh đa phương tiện Tata Show hoành tráng; trải nghiệm đường trượt Zipline có Cú nhảy tiếp đất cao nhất Việt Nam; khám phá đại dương huyền bí Sea World… 

Đặc biệt, VinWonders Nha Trang vừa ra mắt Rạp phim bay 360 độ đầu tiên tại Việt Nam với rạp phim bay lơ lửng sẽ đưa du khách chu du ngắm cảnh đẹp châu Âu.

Khám phá cảnh đẹp châu Âu tại Rạp phim bay 360

Đặt ngay vé VinWonders Nha Trang

Nước mắm Phan Thiết có từ lâu đời và trở thành thương hiệu nổi tiếng, có mặt ở khắp các tỉnh thành trên đất nước ta. Thưởng thức những giọt nước mắm nhĩ thơm ngon, đậm đà, bạn sẽ hiểu hơn về quá trình làm ra những giọt nước mắm tinh khiết dưới đôi bàn tay tài hoa của người dân miền biển. Lên kế hoạch du lịch Phan Thiết – Nha Trang để có thể tìm hiểu rõ hơn về lịch sử hình thành, quy trình làm nên những giọt nước mắm ngon. 

Tham khảo các ưu đãi VinWonders hot nhất